Takım sporlarında akran, antrenör motivasyonel ikliminin spora bağlılık ile ilişkisi

Abstract

Araştırma takım sporları yapan sporcuların akran, antrenör motivasyonel iklim düzeylerinin spora bağlılığı yordayıcı etkisi ve ilişkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Ayrıca sporcuların akran, antrenör motivasyonel iklim algısı ve spora bağlılıkları cinsiyet ve spor yapma yılına göre incelenmiştir. Çalışmaya 191 kadın (Xyaş=14,59), 211 erkek (Xyaş=15,33) toplamda 402 sporcu katılmıştır. Katılımcıların 173’ü Voleybol, 122’si Futbol, 89’u Basketbol, 10’u Hentbol, 8’i Futsal, sporcusudur. Çalışmada veri toplama aracı olarak Akran Motivasyonel İklim Ölçeği (AMİÖ), Antrenör Motivasyonel İklim Ölçeği (AMİÖ-2) ve Spora Bağlılık Ölçeği (SBÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson korelasyon, regresyon, T-testi ve Anova istatistiksel analiz yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan istatistiki değerlendirme sonuçlarına göre akran ve antrenör motivasyonel iklimlerinin hem görev hem ego yönelimi boyutları arasında orta düzeyde pozitif ve anlamlı ilişki saptanmıştır. Akran ve antrenör motivasyonel iklimi görev yönelimi ile spora bağlılık boyutları arasında pozitif yönde zayıf ilişki saptanmıştır. Akran motivasyonel iklimi ego yönelimi ile spora bağlılık güven ve coşku boyutları arasında, antrenör motivasyonel iklimi adanmışlık ve coşku boyutları arasında negatif yönde çok zayıf ilişki saptanmıştır. Akran, antrenör motivasyonel iklimi görev yönelimi alt boyutlarının spora bağlılığın güven (R=0,114) ve coşku (R=0,173) boyutları üzerinde yordayıcı etkisi olduğu, akran, antrenör görev yönelimleri ile antrenör ego yönelimi alt boyutlarının spora bağlılığın adanmışlık (R=0,167) boyutu üzerinde yordayıcı etkisi olduğu, antrenör motivasyonel iklimi görev yönelimi alt boyutunun spora bağlılığın dinçlik (R=0,173) boyutu üzerinde yordayıcı etkisi olduğu saptanmıştır. Katılımcıların akran motivasyonel iklimi görev ve ego yönelimi algısının cinsiyete göre farklılaşmadığı, antrenör motivasyonel iklimi ego yönelimi, adaletsiz takdir, takım içi rekabet algı düzeylerinin kadınlara göre erkeklerde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Akran ve antrenör motivasyonel iklimi algısı, spora bağlılık düzeyi ile spor yapma yılı arasında ise antrenör motivasyonel ikliminin önemli rol ve çaba alt boyutları hariç pozitif yönde zayıf ilişki saptanmıştır.

The aim of the research is to examine the predictive effect and relationship of peer and coach motivational climate levels on the sport commitment levels of athletes participating in team sports. Additionally, the study investigates these factors based on the athletes' years of participation in sports and gender. The study includes a total of 402 participants, consisting of 191 female (Xage=14.59) and 211 men (Xage=15.33) and 211 male athletes. Among the participants, 173 are volleyball players, 122 are football players, 89 are basketball players, 10 are handball players. The data collection instruments used in the study are the Peer Motivational Climate Scale (PMCS), the Coach Motivational Climate Scale (CMCS-2), and the Sport Commitment Scale (SCS). The data were analyzed using Pearson correlation tests, regression, T-tests and ANOVA statistical analysis methods. According to the results of the statistical evaluation, a moderate positive and significant relationship was found between both the task and ego orientation dimensions of peer and coach motivational climates. A weak positive relationship was found between peer and coach motivational climate, task orientation and sport commitment dimensions. A very weak negative relationship was found between peer motivational climate ego orientation and sport commitment, confidence and enthusiasm dimensions, and between coach motivational climate dedication and enthusiasm dimensions. Peer and coach motivational climate task orientation sub-dimensions have a predictive effect on the confidence (R=0.114) and enthusiasm (R=0.173) dimensions of sports commitment, and peer and coach task orientations and coach ego orientation sub-dimensions have a predictive effect on the dedication (R=0.167) dimension of sports commitment. It was determined that the sub-dimension of coach motivational climate task orientation had a predictive effect on the vigor (R=0.173) dimension of commitment to sports. It was determined that the participants' perception of peer motivational climate task and ego orientation did not differ according to gender, and the perception levels of coach motivational climate ego orientation, unfair appreciation, and intra-team competition were higher in men than in women. A weak positive relationship was found between the perception of peer and coach motivational climate, level of commitment to sport and years of sporting except for the important role and effort sub-dimensions of coach motivational climate.