Fen bilgisi öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlıkları ile sürdürülebilir kalkınma farkındalıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlıkları ile sürdürülebilir kalkınma farkındalıkları arasındaki ilişkiyi belirlemektir Literatürde fen okuryazarlığı ve sürdürülebilir kalkınma konuları incelenmiştir. Nicel araştırma metotları arasından betimsel ve ilişkisel tarama yöntemleri tercih edilmiştir. Araştırmanın örneklemini, 2023-2024 akademik yılında Denizli Pamukkale Üniversitesi Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı'nda eğitim gören birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerinden oluşan toplam 197 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Evrensel Fen Okuryazarlığı Ölçeği ve Sürdürülebilir Kalkınma Farkındalık Ölçeği kullanılarak çalışmanın verileri toplanmıştır. İstatistiksel analiz paket programında yer alan non-parametrik testlerden Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis ve Spearman's rho korelasyon testleri ile verilerin analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında, fen bilgisi öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlık ve sürdürülebilir kalkınma farkındalık düzeylerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Fen okuryazarlık düzeyleri sınıf seviyesi, cinsiyet ve bilimsel yayınları takip etme değişkenleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Sürdürülebilir kalkınmanın alt boyutları açısından toplumsal sürdürülebilirlik düzeyi yüksek, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik düzeyleri orta olarak belirlenmiştir. Sürdürülebilir kalkınma farkındalık düzeyi cinsiyet değişkeni açısından erkek adaylar lehine anlamlı bir farklılık gösterirken, sınıf düzeyi ve bilimsel yayınları takip etme değişkenleri açısından herhangi bir anlamlı farklılık bulunmamıştır. Ayrıca fen bilgisi öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlıkları ile sürdürülebilir kalkınma farkındalıkları arasında herhangi bir ilişki tespit edilmemiştir.

The purpose of this research is to investigate the relationship between science education teacher candidates' universal science literacy and awareness of sustainable development. Science literacy and sustainable development issues were examined in the literature. Descriptive and relational survey methods were preferred among quantitative research methods. The sample of the study consisted of a total of 197 teacher candidates' consisting of 1st to 4th grade students studying in the Department of Science Education at Denizli Pamukkale University in the 2023-2024 academic year. Universal Science Literacy Scale and Sustainable Development Awareness Scale were used to collect data for the study. The data were analyzed with Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis and Spearman's rho correlation tests, which are non-parametric tests in the statistical analysis package program. The results of the study revealed that pre-service science teachers had high levels of universal science literacy and sustainable development awareness. Science literacy levels did not show a statistically significant difference in terms of grade level, gender and following scientific publications. In terms of the sub-dimensions of sustainable development, social sustainability level was determined as high, while economic and environmental sustainability levels were determined as medium. While sustainable development awareness level showed a significant difference in favor of male candidates in terms of gender variable, no significant difference was found in terms of class level and following scientific publications variables. In addition, no relationship was found between science education teacher candidates' universal science literacy and their awareness of sustainable development.