Kırsal mahalle belirlenmesinde bir yöntem önerisi: Pamukkale ilçesi örneği

Abstract

6360 sayılı Yasa sonrası büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan köy ve belde belediyelerinin mahalleye dönüşmüş kır, kentin içinde kaybolmuştur. Daha sonra, 2020 yılında Büyükşehir Belediyesi Kanununda değişiklik yapılarak Kırsal Mahalle kavramı mevzuata yerleştirilmiştir. Ardından uygulamayı tarif etmeye yönelik Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği yayınlanmıştır. Tez araştırması kapsamında da söz konusu Yönetmelik çerçevesinde büyükşehir belediyesi sınırları içindeki kırsalın tespit edilmesi için bir yöntem geliştirilmesi amaçlanmıştır. ikinci bölümde kırsal kavramı ile mevzuatı, üçüncü bölümde ise Yönetmelik sonrası büyükşehir belediyelerinin kırsala ilişkin tutumlarını ve ihtiyaçlarını ortaya koyan ilgili meclis kararları incelenmiştir. Son bölümde seçilen örnek alanda, önerilen yöntemin uygulaması yapılmıştır. Tez kapsamında, kırsalın tespitine ilişkin meclis kararı bulunmayan 4 büyükşehir belediyesinden Denizli Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki en büyük nüfuslu ilçe olan Pamukkale ilçesi örnek alan seçilmiştir. Öncelikle kırsal kapsamında ele alınacak mahalleler belirlenmiş, sonrasında Yönetmelik çerçevesinde ana başlıklar ve buna bağlı sayısallaştırılmış gösterge seti oluşturulmuştur. Puanı arttıkça kırsallığı artacak şekilde 100 puan üzerinden değerlendirme tablosu oluşturulup mahallelerin kırsallık dereceleri ortaya konmuştur. Tablolar kıyas yapmayı sağlayacak şekilde haritalarla birlikte ele alınmıştır. Sonuç olarak belediyelerin kendi vizyonları çerçevesince yorumlamasına olanak sağlayan tablo ve haritalar elde edilmiştir. Araştırma bulguları ile kırsal olduğu öngörülen mahallelerin kırsallık derecelerinin de yüksek çıktığı ancak tartışmalı olabilecek mahallelerin kendi bölgeleri içinde parçalı bir yapı ortaya koyduğu görülmüştür. Yapılan çalışma ile kırsal sınırların belirlenmesinin tek başına yeterli olmadığı onaylı imar planlarında yapılacak değişikliklerle desteklenmesi ve alana özgü diğer verilerle birlikte yorumlanması gerektiği sonucu ortaya çıkmıştır.

Within the borders of metropolitan municipalities villages and town municipalities turned into neighborhoods and the countryside was lost within the city after Law No. 6360. Later, in 2020, the Metropolitan Municipality Law was amended and the concept of Rural Neighborhood was included in the legislation. Then, the Rural Neighborhood and Rural Settlement Area Regulation was published to describe the application. In the thesis research, it was aimed to develop a method for determining the rural area within the borders of metropolitan municipalities in accordance with the Regulation. In the second section, the concept of rural area and its legislation were examined. In the third section, the relevant council decisions that reveal the attitudes and needs of metropolitan municipalities regarding rural areas after the Regulation were examined. In the last section, the application of the proposed method was made in the selected sample area. There is no council decision regarding the determination of rural areas in 4 metropolitan municipalities. Denizli Metropolitan Municipality is one of these municipalities. Pamukkale District, which is the district with the highest population density within the borders of Denizli Province, was also selected as a sample area for the thesis research. First, the neighborhoods to be evaluated within the scope of rural were determined. Then, the main headings and the relevant numerical indicator set were created within the framework of the Regulation. As a result, an evaluation table was created out of 100 points, which determined the rurality levels of the neighborhoods. The points were adjusted to increase as rurality increased. Tables were considered together with maps in a way that would allow comparison. The resulting tables and maps were designed in a way that municipalities could interpret within the framework of their own visions. The research findings showed that the rurality degrees of the neighborhoods predicted to be rural were also high, but the neighborhoods that could be controversial presented a fragmented structure within their own regions. The study concluded that determining rural boundaries alone is not sufficient. Results should be supported by changes to be made in approved zoning plans and interpreted together with other area-specific data.