Soğuk Hava Depolarının Talep Bazlı Yer Seçimi Yaklaşımında Kütle Dengeli Erişebilirlik Modeli: İzmir Örneği

Abstract

Isıya duyarlı ürünlerin üretimi ve tüketimi arasındaki sürenin uzaması halinde duraklı bir zincir lojistik yapısına ihtiyaç duyulur. Bu yapı genel olarak üretim-taşıma-depolama-taşıma-tüketim şeklinde gerçekleşen zincirde soğuk hava depolarının ara durak düğümlerini üstlendiği sistemlerdir. İki taşıma süreci arasında kalan bir tesisin bulunduğu konum dolayısı ile taşıma maliyetlerini, ürün tazeliğini, ulaşım süresini, erişebilirliği doğrudan etkilemektedir. Soğuk hava depolarının mekansal planlamaları genellikle mikro ölçekte üretim ve tüketim bölgelerinin arasında bulunan ve çeşitli çevresel dinamikler nedeniyle seçilen bir konumdan oluşmaktadır. Ancak bu dinamikler arasında trafik bazlı erişilebilirlik ve talep dengesini sağlayan bütünsel bir çerçevenin eksikliği problemi seyahat süresi ve talep dalgalanmalarının gerçekçiliğinden uzaklaştırabilmektedir. Bu çalışmada gıda taşımacılığında soğuk zincir verimliliğini artırmak amacıyla İzmir Sürdürülebilir Kentsel Lojistik Planı kapsamında gerçekleştirilen trafik ataması verilerinden yararlanılmıştır. Soğuk hava depoları yer seçim kriterlerinde trafik bazlı erişilebilirlik ve talep ölçütleri kullanılarak stratejik yer seçimi yaklaşımı önerilmiştir. Bu yaklaşım ürün ve taşıma türlerinden oluşturulan koridorlarda tampon bölgelerin belirlenmesi ile elde edilmiştir.