Yok Olmaya Yüz Tutmuş Geleneksel Mimari: İzmir-kiraz-yağlar Evleri

Abstract

İnsanların barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla yaşamın olduğu her yerde karşımıza çıkan ve bölge, iklim, topografya, ihtiyaçlar, maddiyat vb. gibi şartlara bağlı olarak şekillenen konutlar, yapıldıkları dönemin sosyal ve kültürel gelenek, görenek ve yaşayışının yanı sıra mimarisini ve zevklerini de yansıtmaktadırlar. Bu geleneksel evlere Yağlar Mahallesi’nde de rastlanmaktadır. Az sayıda yapının günümüze ulaştığı Yağlar Mahallesi’nde küçük bir avlu etrafında şekillenen evler iki katlıdır. Alt katlar ahır, samanlık, depo işlevlerine ayrılırken üst kat yaşam alanı olarak düzenlenmiştir. Açık dış sofalı plan tipinin hâkim olduğu yaşam alanında odalar sofanın etrafında şekillenmektedir. İç mekânda kapı, dolap ve tavanlarda ahşap süslemeye yer verilmiş evlerin alt katlarında az sayıda ve küçük pencereye yer verilmesine karşılık üst katları çok sayıda pencere ile hareketlendirilmiştir. Alt katları ahşap hatıllı yığma moloz taş üst katları ahşap karkas sistemdeki evler, alaturka kiremitle kaplı kırma çatı ile örtülüdür. Çoğu yıkılmak üzere olan bu evlerin belgelenmesi ve yapılara dikkat çekilmesi amaçlanmaktadır.