Kadın öğretmenlerin karşılaştıkları cam tavan engelleri

Abstract

Bu araştırma, kadın öğretmenlerin eğitim yönetimindeki cam tavan sendromu ile karşılaştıkları engelleri incelemeyi amaçlamaktadır. Cam tavan sendromu, kadınların kariyerlerinde üst düzey yönetici pozisyonlarına ulaşmalarını engelleyen ancak görünür olmayan toplumsal cinsiyet temelli engelleri ifade eden bir kavramdır ve bu durum eğitim sektöründe de önemli bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Araştırmanın örneklemi, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda çalışan, rastgele seçilen 166 kadın öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada kullanılan “Kadın Öğretmenlerin Cam Tavan Engelleri Ölçeği” Güney (2019) tarafından geliştirilmiştir. Ölçek toplumsal, örgütsel ve bireysel olmak üzere üç boyuttan, 31 maddeden oluşmaktadır. Bulgular sonucunda, toplumsal, örgütsel ve genel olarak kadın öğretmenlerin cam tavan engelleri ile karşılaştıkları düzey yüksek olarak, bireysel boyutta ise orta olarak değerlendirilmiştir. Kadın öğretmenlerin cam tavan sendromu ile karşılaştıkları engeller yaş ile anlamlı bir farklılık göstermemiş; medeni durum, branş, kıdem, çalışılan ilçe ve yönetici olmak istediği okul türüne göre anlamlı farklılık göstermişitr. Evli kadın öğretmenlerin cam tavan sendromu algıları bekar kadın öğretmenlere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Branş olarak da lisede çalışan kadın öğretmenlerle ortaokulda çalışan kadın öğretmenler arasında cam tavan sendromunu algısı farklılık göstermiştir. Öğretmenlerin mesleki kıdemlerinde ise 1-10 yıl çalışan kadın öğretmenlerin cam tavan sendromu algıları 21 yıl ve üzeri çalışanlara göre daha fazladır. Kadın öğretmenlerin çalıştıkları ilçeler açısından, Merkezefendi ilçesindeki kadın öğretmenlerin, Pamukkale ilçesindeki meslektaşlarına kıyasla cam tavan sendromunu daha yüksek düzeyde algıladıkları tespit edilmiştir. Kadın öğretmenlerin cam tavan sendromu algıları yönetici olmak istedikleri okul türüne göre anlamlı farklılık göstermektedir. Lisede çalışmak isteyen öğretmenlerin cam tavan engellerine ilişkin algıları, ilkokulda çalışmak isteyenlerden daha yüksektir.