Elektrikli bisiklet ve motorsiklet kazalarında erişkin tipi dikkat eksikliği ve hiperaktivite/dürtüsellik bozukluğu (DEHB) ilişkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, toplumumuzda elektrikli bisiklet ve motosiklet kazaları geçiren bireylerde DEHB rolünün olup olmadığı bilinmemektedir. Çalışmamızda DEHB’nin elektrikli bisiklet ve motosiklet kazaları üzerindeki etkilerini araştırmayı amaçladık. Bu çalışmada Haziran 2023 – Ocak 2024 tarihleri arasında Elektrikli bisiklet veya motosiklet kazası nedeniyle Pamukkale Üniversitesi acil servise başvuran 18 yaş üstü tüm hastalar çalışmaya alınmıştır. Karşılaştırma amacıyla sağlıklı 250 bireyde kontrol grubuna dahil edilmiştir. Tüm hastalara TURGAY DSM-IV YDB/TDÖ formu uygulandı. Ayrıca yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum, alkol ve sigara kullanımı, çalışma durumu, ehliyet durumu, kullanılan motor hacmi ve motor kullanım sıklığı ve kısaltılmış yaralanma derecelerine [Abreviated Injury Scale (AIS)] ve yaralanma şiddeti skoruna [Injury Severity Score (lSS)] skorları kaydedilmiştir. Araştırmada yer alan hasta ve kontrol grubu 41 (%16,4) kadın ve 209 (%83,6) erkekten oluşmaktadır. Hasta grubu yaş ortalaması 28,28 ve kontrol grubu yaş ortalaması 29,89 olarak bulunmuştur (p>0,050). 18-22 yaş arası yığılım bulunurken 35 yaş üstünde hasta grubu %20,8 ile en düşük dağılıma sahipti ve kategorik olarak anlamlı fark vardı (p=0,024). Hasta grubunun %52’si lise, %25,2’si üniversite; kontrol grubunun ise %34,8’i lise, %49,6’sı üniversite mezunuydu ve anlamlı fark vardı (p=0,000). Hasta grubunun %54’ü, kontrol grubunun %71,2’si alkol kullanmıyordu ve hasta grubunun %2,8’i, kontrol grubunun %2’si her gün alkol kullanıyordu (p=0,001). Dikkat eksikliğinin hasta grubundaki katılımcılarda (4,06±4,43), hasta grubuna (3,47±3,90) oranla anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu görüldü (p=0,024). Aşırı hareket, dürtüsellik, DEHB ilişkili özellikleri ve DEHB toplam skorunda gruplar arasında istatistiksel düzeyde anlamlı fark yoktu (p>0,05). DEHB dereceleri ile cinsiyet, alkol ve sigara kullanımı, AIS ve ISS skorları arasında anlamlı fark yoktu (p>0,050). Sonuç olarak elektrikli bisiklet ve motosiklet kazalarına karışan bireylerde dikkat eksikliğinin bu tür kazalarla yakından ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Dikkat eksikliği dikkate alındığında hasta grubunda DEHB alt boyutunda hiperaktivite anlamlı olarak daha yüksekti.

The aim of this study is to determine whether there is a role of attention deficit, hyperactivity disorder (ADHD) in individuals who have had electric bicycle and motorcycle accidents in our society. In our study, we aimed to investigate the effects of ADHD on electric bicycle and motorcycle accidents. June 2023 – All patients over the age of 18 who applied to Pamukkale University emergency department due to electric bicycle or motorcycle accident between January 2024 were included in this study. For comparison purposes, 250 healthy individuals were included in the control group. TURGAY DSM-IV YDB/TDÖ form was applied to all patients. In addition, age, gender, educational status, marital status, alcohol and cigarette use, work status, driver's license status, motor volume used and frequency of motor use, and injury Severity Score [Injury Severity Score (lSS)] scores were recorded to the Abreviated Injury Scale (AIS) and injury severity score. The patient and control group included in the study consists of 41 (16.4%) women and 209 (83.6%) men. The mean age of the patient group was found to be 28.28 and the mean age of the control group was 29.89 (p>0.050). While there was a between the ages of 18 and 22, the patient group over the age of 35 had the lowest distribution with 20.8% and there was a categorically significant difference (p=0.024). 52% of the patient group were high school graduates, 25.2% were university graduates; 34.8% of the control group were high school graduates, 49.6% were university graduates and there was a significant difference (p=0.000). 54% of the patient group, 71.2% of the control group did not drink alcohol, and 2.8% of the patient group and 2% of the control group used alcohol every day (p=0.001). Attention deficit disorder was significantly higher in the participants in the patient group (4.06±4.43) compared to the patient group (3.47±3.90) (p=0.024). There was no statistically significant difference between the groups in excessive movement, impulsivity, ADHD-related characteristics and ADHD total score (p>0,05). There was no significant difference between ADHD and gender, alcohol and cigarette use, AIS and ISS scores (p>0.050). As a result, it has been revealed that the lack of attention in individuals involved in electric bicycle and motorcycle accidents is closely related to such accidents. When attention deficit was taken into account, hyperactivity in the ADHD sub-dimension was significantly higher in the patient group.