Zakkum Kabuklubiti, Aspidiotus Nerii Bouché, 1833 (Hemiptera: Diaspididae)’nin Tek ve Çift Eşeyli Formlarının Kabak Üstünde Popülasyon Özellikleri

Abstract

Aspidiotus nerii Bouché, 1833 (Hemiptera: Diaspididae) esas olarak tropik ve subtropik bölgelerde bulunan yaygın bir türdür. Konukçularının bağlı olduğu bitki familyası sayısının 100’den fazla olduğu rapor edilmektedir. Özellikle limon, zeytin ağaçları ve zakkum gibi süs bitkileri üstünde meydana getirdiği zarar önemlidir. Hem çift eşeyli ve hem de tek eşeyli formlara sahiptir. Zararlının her iki formunun popülasyon dinamiklerini araştırmak için 2016 yılında kontrollü koşullarda yaşam çizelgesi oluşturulmuştur. Çalışmalar, 25±1ºC, %65±1 orantılı nem ve 16:8 A:K şartlarına ayarlanmış iklim kabinlerinde kabak üstünde yürütülmüştür. Çalışma sonunda zararlının her iki formunun yaşam çizelgesi parametreleri sırasıyla: kalıtsal üreme yeteneği (r), 0.039 ve 0.042 d-1; artış oranı sınırı (λ), 1.040 ve 1.043 d-1; net üreme gücü (Ro) 14.07 ve 27.19 d-1; ortalama döl süresi (T) 67.51 ve 78.49 gün olarak hesaplanmıştır. Bu parametrelerden Ro ve T istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Bu farklılıklardan dolayı popülasyon tahminlerine göre tek eşeyli formun popülasyon büyüklüğünün çift eşeyli forma göre 1.9 kat daha yüksek olabileceği hesap edilmiştir.