Kanser korku ölçeğinin uyarlanması Ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Kanser korkusu halk sağlığının önemli bir alanı olan erken tanı ve taramalar, sağlık hizmetlerine ulaşım gibi başlıklarda çözülmeyi bekleyen önemli bir konudur. Toplumda kanser korku düzeyini saptanması ve kanser korku düzeyini etkileyen faktörlerin ortaya konması önemlidir. Türkiye de kanser korkusu için geçerliliği ve g üvenirliği kanıtlanmış olan ve literatürde oldukça fazla kullanılan ölçekler mevcuttur Ancak bu araçlar çok iyi geçerlilik ve güvenirliğe sahip olmalarına karşın t ek bir hedef kanser türü ne özgü, ö zellikle kanser öyküsü olmayan kişiler için kullanıl maması gibi özelliklerinden ötürü u ygulama kapsamları sınırlıdır . Toplumda kanser korkusunu kanser korkusunun çok boyutlu yapısını göz önüne alarak ölçebilecek, sistematik, kapsamlı Türkçe bir ölçüm aracı bilgimiz dahilinde bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Feng ve ark. Tarafından 2022 yılında Çin de geliştirilen 17 maddelik Kanser Korkusu Ölçe ğini Türkçeye uyarlamak ve psikometrik özelliklerinin belirlenme k bu çalışmanın amacıdır Bu metodolojik araştırma, 16 Ekim 30 Kasım 2024 tarihleri arasında Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evrenini, belirtilen tarihler arasında hastaneye başvuran 18 yaş üstü bireyler oluşturmaktadır. Ölçeğin uyarlaması için gerekli minimum ör neklem büyüklüğü 170 olarak hesaplanmıştır. Katılımcılar, hastanenin 14 farklı bekleme salonunda hem sabah hem de öğleden sonra olmak üzere, olasılıklı olmayan örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme ile seçilmiştir. Veri toplama aracı olarak, sosyodemog rafik özellikler ve kanserle ilgili bilgiler, Kanser Korkusu Ölçeği, Kanser Kaygı Ölçeği ve Yaygın Anksiyete Bozukluğu 7 (YAB 7) Testi'ni içeren toplamda 46 soruluk bir anket kullanılmıştır. Ölçeğin Türkçe'ye uyarlanması için, çeviri geri çeviri tekniği ku llanılmış ve iki bağımsız çevirmen, uzman komitesi ve ölçeği geliştiren araştırmacı dahil olmak üzere titiz bir süreç izlenmiştir. Pamukkale Üniversitesi Hastanesi'nde 15 kişilik bir grupla ön uygulama yapılarak ölçeğin anlaşılabilirliği ve uygulama süresi değerlendirilmiş ve gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Çalışmada, ölçeğin geçerliliğini değerlendirmek için kapsam geçerliliği (Davis tekniği), yapı geçerliliği (D oğrulayıcı Faktör Analizi ), yakınsak geçerlilik (AVE ve CR), ıraksak xiii geçerlilik (HTMT), eşzamageçerlilik (HTMT), eşzamanlı geçerlilik ve hipotez testine dayalı yapı geçerliliği nlı geçerlilik ve hipotez testine dayalı yapı geçerliliği kullanılmıştır. Güvenilirlik analizi için ise, Cronbach alfa, McDonaldkullanılmıştır. Güvenilirlik analizi için ise, Cronbach alfa, McDonald’’s Omega, madde s Omega, madde toplam korelasyonu, grup karşılaştırma yöntemi, testtoplam korelasyonu, grup karşılaştırma yöntemi, test--tekrar test ve sınıf içi korelasyon tekrar test ve sınıf içi korelasyon katsayısı (ICC) hesaplakatsayısı (ICC) hesaplanmıştır. Verilerin analizinde nmıştır. Verilerin analizinde R yazılımının 4.4.2 sürümü R yazılımının 4.4.2 sürümü kullanılmıştır.kullanılmıştır. p değerinin 0,05'ten küçük olması istatistiksel olarak anlamlı kabul p değerinin 0,05'ten küçük olması istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştiredilmiştir.. Bu çalışma 1195 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. 6 katılımcının anket Bu çalışma 1195 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. 6 katılımcının anket verilerindeki eksiklikler ve verilerindeki eksiklikler ve 15 katılımcının pilot çalışma verileri olması nedeniyle 15 katılımcının pilot çalışma verileri olması nedeniyle toplamda 21 katılımcı çalışma dışı bırakılmıştır. Veri analizi sırasında 61 katılımcının toplamda 21 katılımcı çalışma dışı bırakılmıştır. Veri analizi sırasında 61 katılımcının kanser öyküsü olması nedeniyle dışlanmıştır. Sonuç olarak 1174 katılımcının verileri kanser öyküsü olması nedeniyle dışlanmıştır. Sonuç olarak 1174 katılımcının verileri analizde kullanılmıştıranalizde kullanılmıştır.. Katılımcıların Katılımcıların yaş ortalamasının 36yaş ortalamasının 36,00,00±14±14,00,00 yıl olduğu, yıl olduğu, katılımcıların %54,1katılımcıların %54,100'inin kadın olduğu ve %57,3'inin kadın olduğu ve %57,300'ü yaşına uygun tüm kanser 'ü yaşına uygun tüm kanser taramalarını yaptırmayı düşündüğünü belirtmiştirtaramalarını yaptırmayı düşündüğünü belirtmiştir.. Kanser Kaygı Ölçeği toplam puan Kanser Kaygı Ölçeği toplam puan ortalaması 15,38±5,05, Yaygın Anksiyete Bortalaması 15,38±5,05, Yaygın Anksiyete Bozukluğuozukluğu--7 Testi toplam puan ortalaması 7 Testi toplam puan ortalaması 6,86,800±5,49 ve Kanser Korkusu Ölçeği toplam puan ortalaması 33,06±13,56 olarak ±5,49 ve Kanser Korkusu Ölçeği toplam puan ortalaması 33,06±13,56 olarak bulunmuştur. Yapılan doğrulayıcı faktör analizine göre ubulunmuştur. Yapılan doğrulayıcı faktör analizine göre uyum indekslerininyum indekslerinin iyi veya iyi veya mükemmel mükemmel düzeydedüzeyde ((CFI =0CFI =0,,972, TLI =0972, TLI =0,,966, NNFI =0966, NNFI =0,,966, 966, RMSEA =0RMSEA =0,,08 08 SRMR=0SRMR=0,,074, NFI=0,968 GFI = 0074, NFI=0,968 GFI = 0,,990990 ve AGFI = 0ve AGFI = 0,,983983) ) olduğuolduğu veve orijinal orijinal 2 2 faktörlü faktörlü yapıyapının nın doğruladoğrulanndığı dığı gösterilmiştir.gösterilmiştir. Kanser Kaygı Ölçeği ve Kanser Korku Ölçeği Kanser Kaygı Ölçeği ve Kanser Korku Ölçeği arasındaarasında anlamlı ve orta düzeyde pozitif bir ilişki tespit edilmiştir (r = 0,599, anlamlı ve orta düzeyde pozitif bir ilişki tespit edilmiştir (r = 0,599, p <0,001p <0,001)). . Kanser Korku Ölçeği ve Yaygın AnksiyeteKanser Korku Ölçeği ve Yaygın Anksiyete--7 testi arasında 7 testi arasında istatistiksel olarak anlamlı istatistiksel olarak anlamlı ancak düşük düzeyde bir korelasyon tespit edilmiştir ancak düşük düzeyde bir korelasyon tespit edilmiştir (r = 0,29(r = 0,2900, p <0,001, p <0,001.. Kanser Kanser Korku ÖlçeğininKorku Ölçeğinin hipotez geçerliliği ve eşzaman geçerliliğinhipotez geçerliliği ve eşzaman geçerliliğininin sağlandığı görülmüştür.sağlandığı görülmüştür. Kanser Korkusu Ölçeğinin CronbachKanser Korkusu Ölçeğinin Cronbach Alfa katsayısı 0.90 McDonaldAlfa katsayısı 0.90 McDonald’’ss Omega katsayısı Omega katsayısı (ω) 0.91, (ω) 0.91, McDonaldMcDonald’’ın Hiyerarşik Omega katsayısı ın Hiyerarşik Omega katsayısı (ω(ωh) ise h) ise 0,900,90 olarak bulunmuştur. olarak bulunmuştur. Alt faktörlerin sırasıyla Cronbach Alfa katsayısı 0,87 ve 0,83 McDoAlt faktörlerin sırasıyla Cronbach Alfa katsayısı 0,87 ve 0,83 McDonaldnald’’ın Omega ın Omega katsayısı katsayısı (ω) 0,88 (ω) 0,88 ve 0,84 olarak ve 0,84 olarak bulunmuşturbulunmuştur. Test re test güvenirlik katsayısı 0,. Test re test güvenirlik katsayısı 0,8888, ICC değeri ise 0,90 olarak saptamıştır.değeri ise 0,90 olarak saptamıştır. Türkçe Kanser Korkusu Ölçeği geçerli ve Türkçe Kanser Korkusu Ölçeği geçerli ve güvenilirdir.güvenilirdir.

Cancer fear is an important issue in public health that awaits solutions in areas such as early diagnosis and screenings, and access to health services. It is important to determine the level of cancer fear in society and identify the factors affecting the level of cancer fear. There are scales in Turkey that are proven to be valid and reliable for cancer fear and are extensively used in the literature. However, despite their high validity and reliability, these tools have limited application scopes due to characteristics such as being specific to a single target cancer type and not being used for individuals without a cancer history. To our knowledge, there is no systematic, comprehensive Turkish measurement tool available to measure cancer fear in society considering the multidimensional structure of cancer fear. The aim of this study is to adapt the 17 item Cancer Fear Scale developed by Feng et al. in 2022 in China to Turkish and to determine its psychometric properties. This methodological research was c onducted at Pamukkale University Medical Faculty Hospital between October 16 and November 30, 2024. The population of the study consisted of individuals over the age of 18 who applied to the hospital during the specified dates. The minimum sample size requ ired for the adaptation of the scale was calculated as 170. Participants were selected using purposive sampling, one of the non probability sampling methods, in 14 different waiting rooms of the hospital in both the morning and afternoon. As a data collect ion tool, a questionnaire including sociodemographic characteristics and information about cancer, the Cancer Fear Scale, the Cancer Anxiety Scale, and the Generalized Anxiety Disorder 7 (GAD 7) Test, totaling 46 questions, was used. For the adaptation of the scale into Turkish, a rigorous process including translation back translation technique with two independent translators, an expert committee, and the researcher who developed the scale was followed. A pilot test was conducted with a group of 15 people at Pamukkale University Hospital to evaluate the comprehensibility and application time of the scale, and necessary corrections were made. In the study, to evaluate the validity of the scale, content validity (Davis technique), construct xv validity (Confirmvalidity (Confirmatory Factor Analysis), convergent validity (AVE and CR), divergent atory Factor Analysis), convergent validity (AVE and CR), divergent validity (HTMT), concurrent validity, and hypothesisvalidity (HTMT), concurrent validity, and hypothesis--based construct validity were based construct validity were used. For reliability analysis, Cronbach's alpha, McDonald's Omega, itemused. For reliability analysis, Cronbach's alpha, McDonald's Omega, item--total total correlation, group comparicorrelation, group comparison method, testson method, test--retest, and intraretest, and intra--class correlation class correlation coefficient (ICC) were calculated. The R software version 4.4.2 was used for data coefficient (ICC) were calculated. The R software version 4.4.2 was used for data analysis. A panalysis. A p--value of less than 0.05 was considered statistically significant. This study value of less than 0.05 was considered statistically significant. This study was conducted with 1195 particwas conducted with 1195 participants. Due to missing data in the survey responses of ipants. Due to missing data in the survey responses of 6 participants and pilot study data for 15 participants, a total of 21 participants were 6 participants and pilot study data for 15 participants, a total of 21 participants were excluded from the study. During data analysis, 61 participants with a history of cancer excluded from the study. During data analysis, 61 participants with a history of cancer were excluded. Consequenwere excluded. Consequently, the data of 1174 participants were used in the analysis. tly, the data of 1174 participants were used in the analysis. The mean age of the participants was found to be 36The mean age of the participants was found to be 36,,00±1400±14,,00 years, 5400 years, 54,,10% of the 10% of the participants were women, and 57participants were women, and 57,,30% stated that they intended to undergo all age30% stated that they intended to undergo all age--appropriate cancer screenings. appropriate cancer screenings. The mean total score of the Cancer Anxiety Scale was The mean total score of the Cancer Anxiety Scale was found to be 15found to be 15,,38±538±5,,05, the mean total score of the Generalized Anxiety Disorder05, the mean total score of the Generalized Anxiety Disorder--7 7 Test was 6Test was 6,,80±580±5,,49, and the mean total score of the Cancer Fear Scale was 49, and the mean total score of the Cancer Fear Scale was 3333,,06±1306±13,,56. According to the confirmatory fac56. According to the confirmatory factor analysis, it was shown that the fit tor analysis, it was shown that the fit indices were at a good or excellent level (CFI =0indices were at a good or excellent level (CFI =0,,972, TLI =0972, TLI =0,,966, NNFI =0966, NNFI =0,,966, 966, RMSEA =0RMSEA =0,,08 SRMR=008 SRMR=0,,074, NFI=0074, NFI=0,,968 GFI = 0968 GFI = 0,,990 and AGFI = 0990 and AGFI = 0,,983) and the 983) and the original 2original 2--factor structure was confirmed. A significant and modfactor structure was confirmed. A significant and moderate positive erate positive correlation was found between the Cancer Anxiety Scale and the Cancer Fear Scale (r correlation was found between the Cancer Anxiety Scale and the Cancer Fear Scale (r = 0= 0,,599, p <0.001). A statistically significant but low599, p <0.001). A statistically significant but low--level correlation was found level correlation was found between the Cancer Fear Scale and the Generalized Anxiety Disorderbetween the Cancer Fear Scale and the Generalized Anxiety Disorder--7 Test7 Test (r = 0(r = 0,,290, 290, p <0.001). It was observed that the Cancer Fear Scale met the hypothesis validity and p <0.001). It was observed that the Cancer Fear Scale met the hypothesis validity and concurrent validity. The Cronbach Alpha coefficient of the Cancer Fear Scale was concurrent validity. The Cronbach Alpha coefficient of the Cancer Fear Scale was found to be 0found to be 0,,90, the McDonald's Omega coefficient 90, the McDonald's Omega coefficient (ω) (ω) was 0was 0,,91, and McDonal91, and McDonald's d's Hierarchical Omega coefficient Hierarchical Omega coefficient (ω(ωh) was 0h) was 0,,90. The Cronbach Alpha coefficients of 90. The Cronbach Alpha coefficients of the subthe sub--factors were found to be 0factors were found to be 0,,87 and 087 and 0,,83, and McDonald's Omega coefficients 83, and McDonald's Omega coefficients (ω) (ω) were 0were 0,,88 and 088 and 0,,84, respectively. The test84, respectively. The test--retest reliability coefficient was found retest reliability coefficient was found tto be 0o be 0,,88, and the ICC value was 088, and the ICC value was 0,,90. The Turkish Cancer Fear Scale is valid and 90. The Turkish Cancer Fear Scale is valid and reliable.reliable.