Öğretmenlerin liderlik davranışları ile özerklik algıları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin liderlik davranış düzeyleri ile öğretmen özerkliği algıları arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılmasıdır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde ve nicel bir çalışma olarak yapılmıştır. Araştırmada 200 öğretmene rastgele örnekleme ile ulaşılmış ve veri toplanmıştır. Öğretmenlerin öğretmen liderliği düzeylerinin sınıf liderliği, ebeveyn liderliği, mikro-seviye liderliği, makro-seviye liderlik ve genel öğretmen liderliğinin yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin özerklik düzeylerinin sınıfta özerklik düzeylerinin çok yüksek olduğu görülürken okulda özerklik, mesleki özerklik düzeyleri ile genel öğretmen özerkliği düzeylerinin yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin liderlik davranış düzeylerinin medeni durum ve öğrenim düzeylerinde farklılık göstermediği ancak cinsiyet, yaş, kıdem, kademe ve kariyer basamaklarına göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Öğretmenlerin özerklik algılarının cinsiyet, medeni durum, öğrenim düzeyi ve kademe değişkenlerine göre farklılık göstermediği ancak yaş, kıdem ve kariyer basamaklarına göre farklılık gösterdiği saptanmıştır. Öğretmenlerin liderlik davranışı algılarının ebeveyn liderliğinin kadın öğretmenler lehine yüksek olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin liderlik davranış ve özerklik algılarının 22-35 yaşlardaki öğretmenler lehine yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin ebeveyn liderliği davranışlarının ilkokullarda çalışan öğretmenler lehine yüksek çıkmıştır. Öğretmenlerin liderlik davranış düzeylerinin ve özerklik algılarının kıdemi az olan öğretmenler lehine yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin liderlik davranış düzeylerinin ve özerklik algılarının kariyer düzeyleri değişkenine göre öğretmen unvanlılar lehine yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin liderlik davranış düzeyleri ile öğretmen özerkliği algıları arasında pozitif yönlü ve yüksek düzeyde ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin liderlik davranış ve alt boyutlarıyla öğretmen özerkliği alt boyutları arasında büyük ölçüde pozitif yönlü ve düşük ya da orta düzeyli ilişki olduğu görülmüştür