Çocuksuz aileler ve aile içi evlât edinme

Abstract

Türkiye’nin özellikle kırsal bölgelerinde, evli bir çiftin çocuğunun olmaması çok sıklıkla olmasa da rutin olarak karşılaşılan bir durumdur. Ne var ki, bir çiftin çocuğunun olmaması, aile içerisinde ve yaşanılan çevrede pek çok başka meseleleri (mülkiyet, gelenek, aile bağları, erkeklik) tetiklediği için, çocuğu olmayan aileler, genellikle yoksul yakın akrabalarından evlat edinmekte ya da bizzat kendileri için bir çocuk doğurmalarını temin etmektedirler. Türkiye’nin kırsal bölgelerinde görece yaygın bir şekilde karşılaştığımız bu mesele, sosyolojik olarak üzerine eğilinmiş bir konu değildir ve bu araştırma, literatürde bu yöndeki eksikliği kapatmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda bu araştırmanın metodolojik gerekçesi, özellikle araştırma örnekleminin sorunlarını kendi bakış açılarından ortaya koymaları problematiğine dayandığından nitel araştırma yönteminin derinlemesine görüşme tekniği tercih edilmiştir. Dokümanlardan elde edilen veriler içerik analizi ve söylem analizi kapsamında incelenmiştir. İkinci olarak elde edilen veriler; Erving Goffman, Herbert Blumer, Michel Foucault ve Marshall Sahlins ile sentezlenerek bulgulara dönüştürülmüştür. Bu bulgular ise, temelde Sahlins’in akrabalık ilişkileri, Blumer’in sembolik etkileşimcilik, Foucault’nun iktidar, biyo-politika, tertibat, heterotopya kavramlarıyla değerlendirilip tasnif edilmiştir.

Especially in rural areas of Turkey, it is a routine, if not common, occurrence for a married couple to be childless. However, since childlessness triggers many other issues (property, tradition, family ties, masculinity) within the family and in the neighborhood, childless families often adopt children from poor relatives or ensure that they give birth to a child themselves. This issue, which is relatively common in rural areas of Turkey, has not been addressed sociologically and this study aims to fill this gap in the literature. Accordingly, the methodological rationale of this study is based on the problematic of the research sample revealing their problems from their own perspectives, hence the qualitative research method of in-depth interviews was preferred. The data obtained from the documents were analyzed through content analysis and discourse analysis. Secondly, the data obtained from these documents were synthesized with Erving Goffman, Herbert Blumer, Michel Foucault and Marshall Sahlins and transformed into findings. These findings are basically evaluated and classified with Sahlins' familiy&kinship relations, Blumer's symbolic interactionism, Foucault's concepts of power, biopolitics, dispositif and heteretopia.