Aile katılımı ve sosyal beceri eğitimi programlarının tek başına ve birlikte 4-5 yaş çocuklarının sosyal becerileri ve anne- çocuk ilişkileri üzerindeki etkisinin incelenmesi

Abstract

The aim of this research was to determine effect alone and joint and Family Participation and The Social Skills Education Programmes on 4-5 years old children’s social skills and mother-child relations. This research was designed as a quasi experimental study. During the research pre-test, past-test and follow-up test is used to collect accurate data. The work group of this research was consisted of for subgroups; Experimenal Group1 (the group that The Family Participation Activity is applied), Experimantal Group2 (The group that The Social Skills Education Programme is applied), Experimantal Group3 (The group that The Social Skills Education Programme With Family Participation is applied) and control group (the none of this programmes are applied). Experimantal Group1 there are 34 children, 34 mothers, 34 fathers , in the Experimantal Group2 there are 32 children, Experimantal Gruoup3 there are 30 children, 30 mothers, 30 fathers, in the Control Group there are 32 children, 32 mothers, 32 fathers . During this research; Personal Information Form, Child- Parent Relationship Scale (Mother Form) and Social Skills Evaluation Scales are used as a data collection tools. According to the results of this research, Social Skills Education Programme With Family Participation in Experimantal Group3; social skills education programme in Experimantal Group2; The Family Participation Activity in Experimantal Group1 for 4-5 year of children’s social skills (interpersonal skills, controlling the anger behaviour and the abilities of adapting to changes, coping with the peer pressure, controlling himself, verbal description, accepting the results, listening, creating aim, completing the tasks) are an significant effect (p<.01). In these three Experimantal Groups, Experimantal Group3 has the highest social skills score in the group that social education programme with family participation is applied. İn the Experimantal Groups, the most incrode in the social skills the second one is the Experimantal Group2, the last of these groups is the Experimantal Group1. According to the results of this research, Social Skills Education Programme With Family Participation in Experimantal Group3; social skills education programme in Experimantal Group2; The Family Participation Activity in Experimantal Group1 for 4-5 year of children’s mother child relationship are an significant effect (p<.01). In these three Experimantal Groups, Experimantal Group3 has the highest child- mother relations score in the group that social education programme with family participation is applied. In the Experimantal Groups, the most incrode in the mother child relationship the second one is the Experimantal Group2, the last of these groups is the Experimantal Group1. While the regression effect of social skills and mother-child relationship is examined, the measurement of the pre test on Experimantal Group1 and measurement of the past test on The Control Group, mother-child relationship regress the social skills of children. On the other measurement of the Experimantal Groups and Control Group, it is shown that the mother-child relationship doesn’t regress the social skills of children statistically (p<.01). This research was conducted under the supervision of Assoc. Prof. Hülya GÜLAY OGELMAN and it is part of the “The Effects of Alone and Joint Family Participation and The Social Skills Education Programmes on 4-5 Years Old Children’s Social Skills and Mother-Child Relationship” (2013 EĞBE 007) study which is supported as a master thesis project by the Pamukkale University Scientific Research Projects Coordination Unit.

Bu araştırmanın amacı, 4-5 yaş çocukları için hazırlanan Aile Katılımı ve Sosyal Beceri Eğitim Programlarının tek başına ve birlikte 4-5 yaş çocuklarının sosyal becerileri ve anne-çocuk ilişkileri üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Araştırmada ön test – son test ve izleme testi kontrol gruplu yarı deneysel model kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Deney Grubu1 (Aile Katılımı Etkinlikleri’nin uygulandığı grup), Deney Grubu2 (Sosyal Beceri Eğitim Programı’nın uygulandığı grup), Deney Grubu3 (Aile Katılımlı Sosyal Beceri Eğitim Programı’nın uygulandığı grup) ve Kontrol Grubu (Herhangi bir program uygulanmayan grup) olmak üzere dört alt gruptan oluşmaktadır. Deney Grubu1’de 34 çocuk, 34 anne, 34 baba; Deney Grubu2’de 32 çocuk; Deney Grubu3’de 30 çocuk, 30 anne, 30 baba; Kontrol grubunda 32 çocuk, 32 anne, 32 baba yer almaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, Kişisel Bilgi Formu, Çocuk Ana-Baba İlişki Ölçeği (Anne Formu) (Akgün ve Yeşilyaprak, 2010), Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği (Avcıoğlu, 2007) yer almıştır. Araştırmanın bulgularına göre; Aile Katılımlı Sosyal Beceri Eğitim Programı’nın, Deney Grubu3; Sosyal Beceri Eğitim Programı’nın Deney Grubu2; Aile Katılımı Etkinlikleri’nin Deney Grubu1’deki 4-5 yaş çocuklarının sosyal becerileri (kişiler arası beceriler, kızgınlık davranışlarını kontrol etme ve değişikliklere uyum sağlama becerileri, akran baskısı ile başa çıkma, kendini kontrol etme, sözel açıklama, sonuçları kabul etme, dinleme, amaç oluşturma, görevleri tamamlama) üzerinde anlamlı düzeyde etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır (p<.01). Üç deney grubu içerisinde sosyal beceri puan ortalamasında en yüksek düzeyde artışın olduğu grup, Aile Katılımlı Sosyal Beceri Eğitim Programı’nın uygulandığı Deney Grubu3 olarak belirlenmiştir. Deney grupları içerisinde sosyal beceri puan artışında ikinci sırada Deney Grubu2, son sırada ise Deney Grubu1 yer almıştır. Araştırmadaki kontrol grubundaki çocukların ön-son ve izleme testi ölçümleri sonucunda sosyal beceri düzeylerinde anlamlı bir farklılığın olmadığı belirlenmiştir (p>.01). Aile Katılımlı Sosyal Beceri Eğitim Programı’nın, Deney Grubu1, Deney Grubu2 ve Deney Grubu 3’teki 4-5 yaş çocuklarının anneleri ile ilişkileri üzerinde anlamlı düzeyde etkisi olduğu ortaya konulmuştur (p<.01). Üç deney grubu içerisinde anne çocuk ilişkisi puan ortalamasında en yüksek düzeyde artışın Aile Katılımlı Sosyal Beceri Eğitim Programı’nın uygulandığı Deney Grubu3’de gerçekleştiği belirlenmiştir. Deney grupları içerisinde anne çocuk ilişkisi puan ortalamasında ikinci sırada Deney Grubu1, son sırada ise Deney Grubu2 yer almıştır. Kontrol grubundaki çocukların ön-son ve izleme testi ölçümleri sonucunda anne çocuk ilişki düzeylerinde anlamlı bir farklılığın olmadığı belirlenmiştir (p>.01). Anne-çocuk ilişkisinin çocukların sosyal becerileri üzerindeki yordayıcı etkisi incelendiğinde Deney Grubu 1’in ön test ölçümünde ve Kontrol Grubu’nun son test ölçümünde anne-çocuk ilişkisinin çocukların sosyal becerilerini yordadığı görülmektedir (p<.01). Deney grupları ve kontrol grubunun diğer tüm ölçümlerinde anne-çocuk ilişkisinin çocukların sosyal becerileri düzeylerini istatistiksel olarak anlamlı biçimde yordamadığı ortaya konulmuştur (p<.01). *Bu çalışma, Doç. Dr. Hülya GÜLAY OGELMAN’ın danışmanlığında gerçekleştirilen “Aile Katılımı ve Sosyal Beceri Eğitimi Programlarının Tek Başına ve Birlikte 4-5 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerileri ve Anne-Çocuk İlişkileri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi” başlıklı (2013 EĞBE 007), Pamukkale Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Projeleri Koordinasyon Birimi (PAUBAP) tarafından desteklenen yüksek lisans tez projesi kapsamında yapılmıştır.