Ailede cinsiyet sosyalizasyonunu etkileyen faktörlerin araştırılması: Denizli Örneği

Abstract

This study, entitled as “Examination of the Factors Effecting Gender Socialization in Family: Denizli Case”, aims to search the varieties gender socialization exhibits in the family depending on different socio-economic and sociocultural factors. The research focuses on the question how effective differentiations in gender based role, attitude and norms of parents are on gender and role patterns of children. For this purpose, in the research, gender has been taken as the basic analytical tool to determine to what degree mother-father roles, the relationship between role differentiation and marriage effect socializations of girls and boys. Based on the theories of social learning, social role and gender schema, the research has the quality of both condition detector and relation finder. In the research, depending on fieldwork, questionnaire technique through random sampling was used on 474 individuals who represent Denizli universe, and 10 women/mothers and 10 men/fathers were interviewed additionally. In the research, in which methods of in-depth interview and spot observation in was used in addition to the questionnaire technique, SPSS data analysis software was used to test the significance of hypothesis statistically. The research made use of chi-square test in the analysis of data. The significance level was determined as 0.05 in the application of chi-square test. Research findings are compatible with the opinions stated in the theoretical frame. In the subjective world of children, fathers and mothers in the family function as the major figures in the process of gender role learning and gender construction of the children. Birthplace, the living space, income level, social layer, educational level and age are the basic influential factors which create differences in this process. Findings show that traditional codes are largely perceived as a prior reference in the determination of the content and the borders of gender socialization in the family.

'Ailede Cinsiyet Sosyalizasyonunu Etkileyen Faktörlerin Araştırılması: Denizli Örneği” başlıklı bu çalışma, farklı sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel faktörlere bağlı olarak ailede cinsiyet sosyalizasyonunun nasıl bir çeşitlilik sergilediğini araştırmaya yöneliktir. Araştırma; ebeveynlerdeki cinsiyete dayalı norm, değer, tutum ve rol davranışlarındaki farklılaşmaların, çocukların toplumsal cinsiyet kimliği ve rol örüntüleri üzerinde ne kadar etkilediği olduğu sorusuna odaklanmaktadır. Bu amaçla çalışmamızda toplumsal cinsiyet temel çözümleme aracı olarak ele alınmış, annelik ve babalık rolleri ile rol farklılaşması ve evlilik ilişkisinin kız ve erkek çocuğun sosyalleşmesine ne ölçüde etkili bulunduğu saptanmaya çalışılmıştır. Sosyal öğrenme kuramı, sosyal rol kuramı ve toplumsal cinsiyet şema kuramına dayanan araştırmamız hem durum saptayıcı hem de ilişki arayıcı bir araştırma özelliğini taşımaktadır. Alan araştırmasına dayalı olan çalışmada, tesadüfi örneklem yoluyla Denizli evrenini temsil eden 474 kişiye anket tekniği uygulanmış, 10 kadın/anne ve 10 erkek/baba ile de ayrıca görüşmeler yapılmıştır. Anket tekniğinin yanı sıra derinlemesine mülakat tekniği ve yerinde gözlem tekniğinin kullanıldığı araştırmada istatistiksel açıdan hipotezlerin anlamlılığının test edilmesi amacıyla SPSS veri analizi programından yararlanılmıştır. Verilerin analizinde ki-kare testi kullanılmıştır. Ki-kare testinin uygulanmasında anlamlılık düzeyi olarak 0.05 seçilmiştir. Araştırma bulguları, kuramsal çerçevede belirtilen görüşler ile uyumluluk arz etmektedir. Ailede anne ve baba, çocuğun öznel dünyasında toplumsal cinsiyet kimliğinin inşası ve toplumsal rol öğrenimi sürecinde ana figürler olarak işlev göstermektedir. Doğum yeri, yaşanılan yer, gelir düzeyi, sosyal tabaka, eğitim durumu ve yaş bu süreçte farklılıklar yaratan temel etki faktörleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bulgular, ailede cinsiyet sosyalizasyonunun içeriğinin ve sınırlarının belirlenmesinde geleneksel kodların büyük ölçüde öncül bir referans olarak algılandığını ortaya koymaktadır.