Öğretmen adaylarında ego durumlarının tükenmişliği yordama gücü

Abstract

Bu çalışmada öğretmen adaylarında tükenmişlik ve ego durumlarının ilişkisi ve ego durumlarının tükenmişliği yordamadaki rolü incelenmiştir. Çalışma tarama modelinde betimsel bir araştırma niteliğindedir. Araştırmaya Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde farklı bölümlerde öğrenim gören 332 üçüncü (n = 110) ve dördüncü (n = 222) sınıf öğrencisi katılmıştır. Katılımcıların 90’ı erkek, 242’si kızlardan oluşmuştur. Veri toplama araçları olarak Maslach Tükenmişlik Envanteri ve Ego Durumları Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde değişkenler arasındaki olası ilişkileri belirlemek için Pearson korelasyon katsayısı ve ego durumlarının tükenmişliği yordama gücünü belirlemek için de basit regresyon (linear) analizi teknikleri kullanılmıştır. Bulgular, duygusal tükenmişliğin eleştirel ebeveyn, altın çocuk ve asi çocuk ego durumları ile pozitif, koruyucu ebeveyn ve yetişkin ego durumları ile negatif; duyarsızlaşmanın eleştirel ebeveyn, doğal ve asi çocuk ile pozitif, koruyucu ebeveyn ve yetişkin ile negatif; düşük kişisel başarının ise koruyucu ebeveyn ve yetişkin ile negatif yönde ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca yapılan regresyon analizlerinde eleştirel ebeveyn, yetişkin, altın ve asi çocuk ego durumlarının duygusal tükenmişliği; eleştirel ebeveyn, yetişkin ve asi çocuk ego durumlarının duyarsızlaşmayı; yetişkin ego durumunun ise düşük kişisel başarıyı anlamlı olarak yordadığı görülmüştür. Bu sonuçlar, ebeveyn çocuk yetiştirme tutumları, eğitim ortamlarının niteliği, programların etkililiği ve eğitimcilerin iletişim yeterlikleri bakımından önemli ipuçları sunmuştur. Araştırmada elde edilen bulgular eğitimciler açısından tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.