Beş-altı yaş okul öncesi eğitimi alan çocukların sosyal-duygusal uyumu, anne babaların evlilik doyumu ve ego durumları arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, beş-altı yaş okul öncesi eğitimi alan çocukların sosyal duygusal uyumu, anne babaların evlilik doyumu ve ego durumları arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmanın evreni 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Denizli il merkezinde ilkokula bağlı anasınıflarına ve bağımsız anaokullarına devam eden beş-altı yaş çocuklarından ve onların ebeveynlerinden oluşmaktadır. Örneklem ise 208 çocuk ve ebeveynlerinden (208 anne, 208 baba) oluşmuştur. Araştırmada veri toplama araçları olarak; Kişisel Bilgi Formu, Varan (2007) tarafından 120 madde olarak geliştirilen ve Şengül (2008) tarafından 30 madde ile kısaltılan ve güvenirlik-geçerlilik çalışması Buluş (2016) tarafından yenilenen Ego Durumları Ölçeği, Tezer (1996) tarafından geliştirilen Evlilik Yaşam Ölçeği ve LaFreniere ve Dumas (1996) tarafından geliştirilen ve Türkçe uyarlaması Çorapçı, Aksan, Yalçın ve Yağmurlu (2010) tarafından yapılan Sosyal Yetkinlik ve Davranış Değerlendirme Ölçeği-30 (SYDD-30) kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde betimleyici analizler, korelasyon analizleri, regresyon analizleri yapılmıştır. Bu testlerde anlamlılık oranı 0,5 olarak kabul edilmiştir. Betimleyici analiz sonuçlarına göre ebeveynlerin beş-altı yaş çocukları için; en yüksek sosyal duygusal uyum algısı sosyal yetkinlik boyutunda iken, en düşük sosyal duygusal uyum düzeyi algısı anksiyete-içe dönüklük alt boyutunda, ebeveynlerin en yüksek ego durumlarını kullanma düzeyi yetişkin alt boyutunda iken, en düşük ego durumlarını kullanma düzeyi asi çocuk alt boyutunda, ebeveynlerin evlilik doyum düzeyi en yüksek 50 puan iken, en düşük 20 puandır. Yapılan korelasyon analizleri sonucunda okul öncesi eğitim alan beş-altı yaş çocuklarında sosyal duygusal uyumun sosyal yetkinlik boyutunun; evlilik doyumu, ego durumlarının koruyucu ebeveyn, yetişkin ve altın çocuk boyutları ile pozitif, asi çocuk boyutu ile negatif, kızgınlık-saldırganlık boyutunun; evlilik doyumu, ego durumlarının koruyucu ebeveyn ile negatif, eleştirel ebeveyn, doğal çocuk ve asi çocuk boyutları ile pozitif, anksiyete-içedönüklük boyutunun; evlilik doyumu, ego durumlarının koruyucu ebeveyn ve yetişkin boyutları ile negatif, doğal çocuk ve asi çocuk boyutları ile pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişkili olduğu görülmüştür. Ayrıca, evlilik doyumunun; ego durumlarının koruyucu ebeveyn boyutu ile pozitif, doğal çocuk ve asi çocuk boyutları ile negatif yönde anlamlı düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur. Yapılan regresyon analizleri sonucunda, anne evlilik doyumunun ve ego durumlarının, çocukların sosyal yetkinlik değişkenliğini yaklaşık %5; kızgınlık-saldırganlık değişkenliğini %6 ve anksiyete-içe dönüklük değişkenliğini %8 oranında; baba evlilik doyumunun ve ego durumlarının, çocukların sosyal yetkinlik değişkenliğini %3; kızgınlık-saldırganlık değişkenliğini %11 ve anksiyete-içe dönüklük değişkenliğini %10 oranında yordadığı bulgulanmıştır.

The aim of this study was to investigate the relationship between social emotional adjustment, parental marital satisfaction and ego status of children aged five to six years of age. The population of the study consists of five-six years old children and their parents attending kindergartens and independent kindergartens connected to primary schools in Denizli city center in 2015-2016 academic year. As for the sample, it consists of 208 children and their parents (208 mothers, 208 fathers). In the research as data collection tools; The Personal Information Form was developed by Varan (2007) as 120 items and shortened to 30 items by Şengül (2008) and renewed by the reliability-validity study Buluş (2016). The Scale of Ego Situations developed by Tezer (1996) and LaFreniere Social Competency and Behavior Assessment Scale (30) developed by Dumas (1996) and adapted to Turkish by Çorapçı, Aksan, Yalçın and Yağmurlu (2010) was used. In the analysis of the data obtained in the research; descriptive analyses, correlation analyses, regression analyses were carried out. The significance level was accepted as 0.5 in these tests. For the children aged five-six of the parents according to the results of descriptive analyses; while the highest perception of social-emotional adaptation is at the dimension of social competence, the lowest perception of social-emotional adaptation is at the sub-dimension of anxiety-introversion, while the highest usage level of ego states of the parents is at the adult sub-dimension, the lowest usage level of ego states is at the rebel child sub-dimension, while the level of marriage satisfaction of the parents is a score of 50 at the highest, it is 20 at the lowest. As a result of correlation analyses carried out in this research, it was found that the social competence dimension of the social-emotional adaptation in the children aged five-six who takes preschool education is positively-correlated with the dimensions of marriage satisfaction, ego states’ protective parent, adult and golden child, and negatively-correlated with rebel child dimension, the anger-aggression dimension; is negatively-correlated with marriage satisfaction, ego states’ protective parent and positively-correlated with the dimensions of critical parent, natural child and rebel child, the dimension of anxiety-introversion; is negatively-correlated with marriage satisfaction, ego states’ protective parent and adult dimensions and positively-correlated with the dimensions of natural child and rebel child at a significance level. Moreover, the marriage satisfaction is positively-correlated with the ego states’ protective parent dimension and negatively-correlated with natural child and rebel child dimensions at a significance level. As a result of regression analyses carried out in this research, it was revealed that mother’s marriage satisfaction and ego states predict the variability of children’s social competence at an approximate rate of 5%; the variability of anger-aggression 6% and the variability of anxiety-introversion 8%; father’s marriage satisfaction and ego states predict the variability of children’s social competence at an approximate rate of 3%; the variability of anger-aggression 11% and the variability of anxiety-introversion 10%.