Yönetici ve öğretmenlerin kendini sabotaj düzeyleri ile okullardaki örgütsel iklim algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

The research intends relationship between administrators and teachers self-sabotage behaviors and organizational climate perception at schools. In this research, “Correlational Scanning Model” is used from quantitive research methods. A total of 1204 teachers and 166 administrators working in 74 schools from elemantary school, middle school and high school from 92 scools in Merkezefendi District, Denizli city creates a model of this “Startified Cluster Work”. To measure self-sabotage levels of teachers and administrators developed by Jones and Rhodewalt (1982) adopted in Turkish by Akın-Abacı and Akın (2010) “Self-Sabotage Scale” and teachers and administrators to measure the perception of organizational climate developed by Çağlayan (2011) “School Climates Scale” is used. Because the datas are normal, parametric tests are used for analysis (İndependent Samples t-Test, One Way ANOWA). Non-parametric tests which are the transformation of parametric test are used for sub-groups which is less than 30 members (Mann Whitney U Test, Kruskal Wallis H Test). Descriptive statistics in determining the levels of perception related to “Self-Sabotage” and “Organizational Climate” “Pearson Product Multiplication Coefficent” and power of self-sabotage organizational climate is tested using “Multiple Linear Regression Analysis”. Based on the findings obtained in the research some following conclusions are: Administrators and teachers have self-sabotage throughts with “partially low levels” and they also have “high level” of perception of organizational climate. It has concluded that there is a low level of negative correlation between self-sabotage and organizational climate and all sub-dimensions. As a result of regression analysis it is seen that the cooperation sub-dimensions of the organizational climate is an important predictor on self-sabotage. It has found that among the demographic variables the level of self-sabotage of administrators and teachers, there is a significant difference according to gender, age, branch, seniority school term, socio-economic level of the school, type, and size of school. It has been seen that Organizational climate and for its all sub-dimensions, there is a significant difference according to branch, socio-economic level of the school, type and size of the school, high school types variables. “Leadership and Participation” dimensions of Organizational Climate according to gender, maritul status and number of awards variables; “Educational and Training Enviroment” dimensions according to educational level seniority, working time in schools; “Cooperation” size dimensions according to variables like gender and number of awards, show that there is significant difference.

Bu araştırma, yönetici ve öğretmenlerin kendini sabote etme davranışları ile okullardaki örgütsel iklim algısı arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden “İlişkisel Tarama Modeli” kullanılmıştır. Araştırma evreninde yer alan Denizli ili Mekezefendi ilçesindeki toplam 92 resmi ilkokul, ortaokul ve lise arasından “Tabakalı Küme Örnekleme” yöntemiyle seçilen 74 okulda görev yapan 1204 öğretmen ile 166 yönetici bu çalışmanın örneklemini oluşturmaktadır. Öğretmen ve yöneticilerin kendini sabotaj düzeylerini ölçmek için Jones ve Rhodewalt (1982) tarafından geliştirilen, Akın-Abacı ve Akın (2010) tarafından Türkçe'ye uyarlanan “Kendini Sabotaj Ölçeği” ile öğretmen ve yöneticilerin örgütsel iklim algısını ölçmek için Çağlayan (2011) tarafından geliştirilen “Okul İklimi Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler normal dağılım gösterdiği için parametrik testler (İndependent Samples t-Testi, One Way ANOVA) kullanılmıştır. Alt gruplarda eleman sayısı 30’dan küçük olan gruplar için non-parametrik testler (Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis H Testi) kullanılmıştır. “Kendini Sabotaj” ve “Örgüt İklimi” ile ilgili algı düzeylerinin belirlenmesinde betimsel istatistikler; “Kendini Sabotaj” ile “Örgüt İklimi” arasındaki korelasyonu belirlemek için “Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı” ve örgüt ikliminin kendini sabotajı yordama gücü için ise “Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi” yapılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulardan bazıları şunlardır: Yönetici ve öğretmenlerin “kısmen düşük” düzeyde kendini sabote etme eğilimlerine sahip oldukları ve “yüksek” düzeyde örgütsel iklim algısına sahip oldukları görülmüştür. Kendini sabotaj ile örgüt iklimi ve tüm alt boyutları arasında negatif yönlü düşük düzeyde korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Yapılan regresyon analizi sonucunda, örgüt ikliminin işbirliği alt boyutunun kendini sabotaj üzerinde önemli bir yordayıcı olduğu görülmüştür. Kendini sabotaj ile demografik değişkenlerden cinsiyet, yaş, branş, kıdem, okuldaki görev süresi, okulun sosyo-ekonomik düzeyi, okul türü ve büyüklüğü değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık bulunduğu görülmüştür. Örgüt iklimi ve tüm alt boyutlarında branş, okulun sosyo-ekonomik düzeyi, okul türü ve büyüklüğü, lise türü değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Örgüt ikliminin “Liderlik ve Katılım” boyutunda cinsiyet, medeni durum ve ödül sayısı değişkenlerine göre; “Eğitim ve öğretim ortamı” boyutunda eğitim düzeyi, kıdem, okuldaki çalışma süresi değişkenlerine göre; “İşbirliği” boyutunda cinsiyet, yaş ve ödül sayısı değişkenlerine göre anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır.