Epistemolojik inanç ve bilimsel araştırmaya yönelik tutum arasındaki ilişkide bilişötesi farkındalığın rolü

Abstract

Bu çalışmada, epistemolojik inançlar ve bilimsel araştırmaya yönelik tutumların arasındaki ilişkide bilişötesi farkındalığın kısmi aracılık etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Fen öğretmen adaylarının epistemolojik inançlarının, onların bilimsel araştırmaya yönelik tutumlarını etkileyeceği ve bilişötesi farkındalıklarının da bu ilişkide kısmi aracı bir etkiye sahip olduğu ileri sürülmüştür. Çalışmada söz konusu değişkenler arasındaki olası ilişkileri gösteren bir model kurulmuş ve bu model yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak test edilmiştir. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın örneklemini, ege bölgesindeki bir eğitim fakültesinde üçüncü sınıfta öğrenim gören 95 fen öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak epistemolojik inanç ölçeği, bilimsel araştırmaya yönelik tutum ölçeği ve bilişötesi farkındalık envanteri kullanılmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen verilerin analizinde; epistemolojik inanç, bilimsel araştırmaya yönelik tutum ve bilişötesi farkındalık arasındaki ilişkilere ilişkin kurulan modeli test etmek amacıyla yapılan Yapısal Eşitlik Modellemesi için LISREL programı ve değişkenlere ait betimsel istatistikler için de SPSS programı kullanılmıştır. Yapılan analizlere göre yapısal eşitlik modeli sonuçları, çalışmada önerilen modeli desteklemektedir. Buna göre; öğrencilerin epistemolojik inançlarının bilimsel araştırmaya yönelik tutumlarını etkilediği modelde bilişötesi farkındalık değişkeninin kısmi aracı değişken niteliğinde olduğu söylenebilir. Bir başka ifade ile epistemolojik inanç, bilimsel araştırmaya yönelik tutum ve bilişüstü farkındalığı doğrudan öngörmektedir.