Sözcüksüz kitapların niteliğinin ve okul öncesi dönem çocuklarının sözcüksüz kitap anlatımlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada ülkemizde yayın evleri tarafından yayınlanmış telif ve çeviri sözcüksüz kitapların (10 adet) nitelik açısından incelenmesi ve okul öncesi dönem çocuklarının sözcüksüz kitaplar aracılığı ile oluşturdukları hikayelerin incelenmesi amaçlanmıştır. Katılımcılar 48-62 yaş aralığında olan ve okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 18 çocuktan oluşmaktadır. Nitel araştırma yöntemine göre tasarlanmış olan çalışmada veri toplamada doküman analizi ve görüşme tekniği kullanılmıştır. Bulgulara göre karakter sayısının az olması ve karakterlerin hayvan ya da küçük çocuklardan oluşması, duyguların karakterlerin jest ve mimikleri aracılığı ile yansıtılması ve resimlerin hareket içermesi gibi özelliklerin sözcüksüz kitapların çocuğa görelik açısından olumlu özellikleridir. Çocukların oluşturdukları hikayeler dil ve anlatım açısından değerlendirildiğinde çocukların anlatımda en az 8 en çok 23 cümle kurduklarını, ana karakterle ilgili ayrıntılı bilgi vermedikleri, karakterler arası diyaloglara ise çok sınırlı bir şekilde yer verdikleri anlaşılmıştır.Ayrıca çocukların çoğunun anlatımlarında özgün ifadeler kullandıkları ve hikayeyi giriş, gelişme ve sonuç şeklinde anlattıkları ortaya çıkmıştır. Sonuçlar sözcüksüz kitapların niteliği ve bu kitapların çocukların dil özelliklerini yansıtması bağlamında tartışılmıştır.