Lyotard'da bilginin meşrulaştırılması sorunu

Abstract

Araştırma konusu olarak seçilen Lyotard'da bilginin meşruluğu sorunu moderniteden postmoderniteye geçişin meydana getirdiği değişikliklerin yansıma alanlarından biri olarak değerlendirilmiştir. Modern dönemde bilgi sorgulanmazken, postmodernitenin hakimliğinde bilginin meşruluğu da yargı karşısına çıkarılmıştır. Bu çalışmada bilginin bu yargılanmasına sebep olan meşruluk krizi, Lyortard'ın bu meşruluk krizine bakış açısı, problemin Lyotardcı betimlemesi ve çözüm arayışında dille sentezlediği bir yöntem olarak paraloji ele alınmıştır. Bu çalışmada öncelikle bilginin meşruluğu krizine sebep olan moderniteden postmoderniteye geçiş, bilgi, özne ve bilim anlayışlarındaki değişmelerin genel bir özeti verilmiştir. Daha sonra, bu değişimin çağdaş epistemolojiye etkileri spesifik bir örnek olarak Lyotard üzerinden değerlendirilmiştir. Lyotard Wittgenstein'nın dil oyunlarında yaptığını epistemolojiye uygular. O farklı alanlarla ilgili bilgilerin kıyaslanmasından vazgeçerek onların hepsinin birlikte yer alabileceği bir zemin yaratmaya çalışır. Lyotard bu yönteme paraloji adını verir. Her alan kendine ait bir dil oyununa sahiptir ve her insan ancak bir alanın meşruluğunu kendi dil oyunu içinde görebilir. Farkları yok etmeden ya da onları tek bir kategoriye indirgemeden onların bir arada bulunacakları bir zemin hazırlanmalıdır. Ancak böyle bir zeminde adil bir bilgi oyunu mümkün olur ve bilgi meşruluk kazanır. Anahtar Kelimeler: Modernite, Postmodernite, Epistemoloji, Me?rula?tırma, Dil Oyunları, Bilimsel Bilgi, Metaanlatılar, ??lersellik, Paraloji.

The problem of the legitimacy of knowledge in Lyotard, chosen as the research subject, has been evaluated as one of the areas reflecting the changes brought by the transition from modernity to postmodernity. Although the knowledge was not questioned in the modern age, the legitimacy of it has also been brought to justice in the reign of postmodernity. In this study, the crisis of legitimacy which caused the trial of knowledge, the Lyotard's perspective to this crisis of legitimacy, the Lyatord's description of problem and paralogy as the method synthesized with language by Lyotard in his search for a solution have been taken into consideration. In this study, a general brief of the changes in the understanding of knowledge, subject, science and of the transition from modernity to postmodernity that caused the legitimacy crisis of knowledge is initially provided. Then, the effects of these changes on contemporary epistemology are evaluated with Lyotard as a specific example. Lyotard applies what Wittgenstein did in his language game to the epistemology. By giving up the comparison of knowledge of different fields, he tries to create a ground where all these fields could exist together. Lyotard call this method as paralogy. Every field has its own language game and one can only see the legitimacy of a field in its own language game. Instead of abolishing the differences or reducing them into a single category, a ground should be prepared where all these things can exist together. Only with the help of such a ground is a fair game possible and knowledge can gain legitimacy. Key Words: Modernity, Postmodernity, Epistemology, Legitimatization, Language Games, Scientific Information, Meta-Narratives, Performativity, Parology