Üniversitelerin örgütsel yapı özellikleri ile akademisyenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada, Türkiye’deki kamu üniversitelerinde görev yapmakta olan akademisyenlerin algılarına göre, görev yaptıkları üniversitenin mevcut örgütsel yapı özellikleri ile akademisyenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda bazı demografik değişkenlerin; akademisyenlerin, üniversitelerin örgütsel yapı özelliklerine ilişkin algıları ve örgütsel sosyalleşme düzeyleri üzerinde anlamlı bir farklılaşmaya sebep olup olmadığının incelenmesi de araştırmanın önemli diğer amacını oluşturmaktadır. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmanın örneklemi, Türkiye’de bulunan ve tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen 13 kamu üniversitesinde görev yapan toplam 577 akademisyenden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Erol ve Ordu (2018) tarafından geliştirilen “Örgütsel Yapı Ölçeği Üniversite Versiyonu” ve Taormina (1994) tarafından geliştirilen ve yine Taormina (2004) tarafından güncellenen, Türkçe’ye uyarlaması Balcı, Baltacı, Fidan, Cereci ve Acar (2012) tarafından yapılan “Örgütsel Sosyalleşme Ölçeği” kullanılmıştır. Akademisyenlerin örgütsel yapı özelliklerinden karmaşıklık boyutuna ilişkin algı düzeyleri ile örgütsel sosyalleşmeye ilişkin algı düzeyleri arasında pozitif yönlü, orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu; merkezileşme boyutuna ilişkin algı düzeyleri ile örgütsel sosyalleşmeye ilişkin algı düzeyleri arasında negatif yönlü, orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu; formalleşme ve tabakalaşma boyutlarına ilişkin algı düzeyleri ile örgütsel sosyalleşmeye ilişkin algı düzeyleri arasında pozitif yönlü, düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Örgütsel yapı özellikleri olan karmaşıklık, merkezileşme, formalleşme ve tabakalaşma boyutlarının, örgütsel sosyalleşmenin anlamlı birer yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır

In this research, it is aimed to examine the relationship between the current organizational structure of the university in which academicians work and the level of organizational socialization of academicians according to the perceptions of academicians. In this regard, the examination whether some demographic variables cause a significant difference on academicians' perceptions about the organizational structure characteristics of universities and the level of organizational socialization of academicians or not is another significant purpose of the research. The sample of this research using relational survey model consists of 577 academics from 13 universities, which is selected by stratified sampling method. The data was collected by "Organizational Structure Scale-University Version" developed by Erol and Ordu (2018) and “Organizational Socialization Scale” developed and updated by Taormina (1994, 2004) and adapted to Turkish by Balci, Baltaci, Fidan, Cereci and Acar (2012). It has determined that there is a positive and moderately significant relationship between the perception of academicians about the complexity and organizational socialization; there is a negative, moderately significant relationship between the perceptions of academicians about the centralization and organizational socialization; there is a positive, low significant relationship between the perceptions of academicians about the formalization and organizational socialization; there is a positive, low significant relationship between the perceptions of academicians about the stratification and organizational socialization. It is concluded that the dimensions of complexity, centralization, formalization and stratification, which are organizational structure features, are significant predictors of organizational socialization.