Bağımsız anaokullarının çocuk dostu okul özellikleri açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Denizli ili merkez ilçelerinde yer alan bağımsız anaokullarının çocuk dostu okul özellikleri açısından nasıl olduğunu incelemektir. Çocuk Dostu Okul (ÇDO), tüm öğrencilerin kabul edildiği, öğretme-öğrenme süreçlerinin çocukların ilgi gereksinimlerine göre düzenlendiği, çocuklar için sağlık, güvenlik ve koruyucu önlemlerin alındığı, cinsiyet ayrımcılığının yapılmadığı, demokratik bir ortamdır. Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemi ve çeşitleme deseni işe koşulmuştur. Araştırmanın verileri, 26 bağımsız anaokulundan “ÇDO Tanılama Formu” aracılığı ile, farklı sosyoekonomik çevrelerde bulunan okullarda görevli dokuz okul yöneticisi ve 18 öğretmenden “Görüşme Formu” aracılığı ile elde edilmiştir. Veriler, betimsel ve içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Bu veriler ÇDO’nun özellikleri, etkililik, kapsamlılık, demokratik katılım, sağlıklı, güvenli ve koruyucu, cinsiyete duyarlı başlıkları altında beş tema altında toplanmıştır. Araştırmanın sonuçları analiz edildiğinde, bağımsız anaokullarının, etkililik boyutunda, fiziksel alanlar, materyaller açısından yeterli olduğu, tüm çocukların öğrenebilmesi için çaba harcandığı ancak, öğretimin etkililiğini artıran mekan ve niteliklerin yetersiz olduğu bulunmuştur. Kapsamlılık boyutunda incelediğimizde, ayrım yapılmaksızın tüm çocukların kabul edildiği ancak, kız öğrencilerin kapsanma oranlarının düşük olduğu; demokratik katılım boyutunda, öğretme-öğrenme süreçlerine öğretmen, öğrenci ve velilerin katılımlarının sağlandığı; sağlıklı, güvenli ve koruyucu boyutunda, fiziksel gerekliliklerin yerine getirildiği, önlemler alındığı, bilinçlendirme yapıldığı ancak, havalandırma ve okul dışı güvenlik önlemlerinin yeterli olmadığı; cinsiyete duyarlılık boyutunda ise, cinsiyet ayrımcılığı yapılmadığını göstermiştir. Denizli ili Merkez ilçelerdeki bağımsız anaokullarının birtakım yetersizliklere rağmen büyük ölçüde çocuk dostu okul özellikleri taşıdıkları sonucuna ulaşılmıştır.

The purpose of this study was to investigate how independent kindergartens located in central districts of Denizli in terms of child friendly school characteristics. Child Friendly School (CFS) is a democratic environment in which all students are accepted, teaching-learning processes are organized according to the needs of children's interests, health, safety and protective measures are taken for children, and gender discrimination is not perpetuated. In this study, qualitative research method triangulation pattern was employed. The data was obtained from 26 independent kindergartens using a ‘CFS Identification Form’, and from nine school administrators and 18 teachers working in schools in different socioeconomic environments using an ‘Interview Form’. Data were analyzed using descriptive and content analyses methods. This data is gathered under the five theme headings of CFS, which are effectiveness, inclusiveness, democratic participation, healthy, safe and protective, gender sensitive. When the results of our study were assessed; effectiveness of independent kindergartens showed that the physical areas, materials, and efforts made for all children to learn were found to be sufficient, but the spaces and qualities that increases the effectiveness of the teaching process were found to be insufficient. When we assess the inclusiveness and democratic participation of independent kindergartens, we found that all children are admitted without discrimination, but the inclusion rates of girls are low, and the teachers, students and parents were involved in teaching-learning processes, respectively. Analyses of health, safety and protective environment of independent kindergartens demonstrated that physical requirements are met, security measures are taken and appropriate awareness-raising was performed. However, ventilation and external safety measures were not sufficient. Lastly, gender sensitive environment was evaluated in independent kindergartens and no gender discrimination was found. In conclusion, the independent kindergartens in the central districts of Denizli province are largely child-friendly, despite some inadequacies.