Ebeveyn rehberliğinde ekran kullanımının okul öncesi çocuklarına etkisi

Abstract

Araştırmada, ebeveyn rehberliğinde ekran kullanımı programının okul öncesi çocuklara olan etkileri nicel ve nitel teknikler kullanılarak bütüncül bir bakış açısıyla incelenmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda yarı deneysel desende tasarlanan öntest-sontest eşleştirilmiş kontrol gruplu yöntem tercih edilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda ebeveyn görüşmeleri ve ekran günlükleri ile veriler elde edilmiştir. Bu araştırma kapsamında Ebeveyn Rehberliğinde Ekran Kullanımı (EREK) adı verilen çevirimiçi ve üç kez yüzyüze seminer şeklinde gereçekleştirilen program geliştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini ulaşılabilir örneklem yoluyla Denizli il merkezindeki iki özel anaokulunda eğitim gören altı farklı sınıftaki 91 çocuk ve ebeveynleri oluşturmaktadır. Bu altı sınıfa devam eden çocukların 46’sı deney, 45’i ise seçkisiz olarak kontrol grubunda yer almışlardır. Veriler Metropolitan Okul Olgunluğu Testi, Türkçe Erken Dil Gelişimi Testi, Ebeveyn Tutum Ölçeği, Ebeveyn Görüşme Formu ve Ekran Günlükleri aracılığı ile toplanmıştır. Nicel verilerin analizinde bağımsız ve bağımlı örneklemler t testleri kullanılmıştır. Nitel olarak elde edilen veriler ise içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda EREK programını takip eden deney grubunda yer alan çocukların okula hazırbulunuşluk ve dil gelişim düzeylerinde anlamlı bir farklılık oluşturmadığı saptanmıştır. EREK programına katılan ebeveynlerin çocuk yetiştirme tutumlarından otoriter tutumu benimseyen ebeveynlerin puanlarında anlamlı düzeyde azalma saptanmıştır. Nitel veriler ebeveynlerin ekran kullanımı konusunda çocuklarla bilinçli ekran kullanımı davranışlarını desteklediklerini göstermiştir. Ayrıca EREK programının çocuklarda ekran kullanım süresinin kısalmasına, ebeveyn rehberliğinde ekran kullanımında artışlara, eğlendirici içeriklerden ziyade eğitici içeriklerin tercih edilmesini sağladığı sonucuna varılmıştır.

In the study, the effects of the parent-guided screen use program on preschool children were examined from a holistic perspective by using quantitative and qualitative techniques. Its been designed in a semi-experimental way and also in a pattern, pretest and posttest matched control group has been preferred. During this research, the researher has examined the effects of screen usage programme (SUPG) under guidance of parents on kids and as a result their readiness for school, language improvement and parents' behaviours. This research has been applied on kids between 4-6 years old who are attending to preschool located Central Denizli and their parents. The sample of the research is 91 children in different classes studying in two private kindergartens in Denizli and applied activities. 45 of these kids have been used for the experiment and 46 of them have been placed in the control group randomly. The samples have been chosen by using accessible sample method. Parents Behaviour Scale, Metropolitan School Maturity Test, Early Language Improvement Test in Turkish, Parents Meeting Form and Screen Notes have been used as a data collecting tool. While analysing the datas, independent sampling T test has been used by the help of SPSS 18.0 package programme. Also during analysis of results regarding to Parents Meeting and Screen Notes, content analysing method has been applied. The results appeared as the programme (EREK) didn't cause any difference on kids with their readiness to school and the parents followed a conscious behaviour on their screen usage. In addition its also been observed that the programme (EREK) enabled shortning of time on screen usage by kids and extention of time on screen usage time of kids together with their parents and as a result preference of more educational contents instead entertaining ones.