Bilgisayar Destekli Kavramsal Değişim Metinleri: Örnek Bir Ders Uygulaması

Abstract

Anlamlı ve kalıcı öğrenmenin gerçekleştirilebilmesi için öncelikli olarak öğrencilerin sahip olduğu kavram yanılgılarının belirlenmesi ve giderilmesi gerekmektedir. Kavramsal değişim metinleri (KDM), öğrencilerin sahip olduğu kavram yanılgılarının giderilmesinde ve kavramsal değişimin sağlanmasında sıklıkla kullanılan yöntemlerden biridir. KDMnin doğru fikirlerle yanlış fikirleri karşılaştırarak kavramsal çelişki oluşturduğu için başarılı olduğu ifade edilmektedir. Kavram yanılgılarının giderilmesinde kullanılan etkili yöntemlerden bir diğeri de Bilgisayar Destekli Öğretim (BDÖ) dir. BDÖ; öğretim sürecini ve öğrenci motivasyonunu güçlendiren, öğrencilere bireysel ve kendi hızlarına göre öğrenme imkânı sunan ve kendi öğrenmelerinde aktif rol alma ilkesinin bilgisayarla birleştiği bir öğretim yöntemidir. Son yıllarda ülkemizde kavram yanılgılarının giderilmesine yönelik yapılan çalışmalarda KDMnin yoğun olarak kullanıldığı görülmektedir. Ancak yapılan çalışmalar incelendiğinde, KDMler hazırlanırken bireyin bilgileri belleğinde hem grafiksel, hem de sembolik olarak temsil etmesine olanak sağlayan, hem öğrenmeyi daha anlamlı, hem de daha kalıcı kılmaya yarayan BDÖ uygulamalarından yeterince yararlanılmadığı görülmektedir. Dolayısıyla bu konuda ilk defa araştırma yapacak olan araştırmacılar çeşitli problemlerle karşılaşmaktadır. Bu çalışma, kavram yanılgılarının giderilmesine yönelik olarak daha önce hazırlanmış olan KDMlerin, bilginin bilişsel yükünü hafifletmek için animasyon, renkli resim, analoji gibi görsel-işitsel öğelerle desteklenerek bilgisayar ortamına aktarılmasına ve içerik düzenlemede etkili olacağı, çevirim içi sohbet, mesaj, forum gibi olanaklara imkân verdiği için öğrenciler arasında ve öğrenciler ile araştırmacılar arasında her an iletişim ve etkileşimi sağlayacağı düşünülen, daha önce genellikle uzaktan eğitim çalışmalarında kullanılan ve açık kaynak kodlu bir yazılım olan Moodle-Öğretim Yönetim Sisteminin kullanılmasına yönelik bir ders uygulaması örneğini göstermek amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmanın eğitim araştırmacıları ve öğretmenlere; kavram yanılgıları, kavramsal değişim, BDÖ materyali geliştirme ve e-öğrenme konularında faydalı bilgiler sunacağı ve daha sonra yapılacak araştırmalara kaynak teşkil edeceği düşünülmektedir.