TÜRK NİNNİLERİNİN DİLBİLİM VE DİL FELSEFESİ TEMELLİ ÖZELLİKLERİ

Abstract

Ninniler, tarihi süreç boyunca bireyin öncü eğitiminde işlevsel özelliğe sahip kültür ögeleri olarak kullanılmışlardır. Salt ses tekrarı ya da işlevsiz anlatılar olarak değerlendirilmemesi gereken Türk ninnilerinde, Türk kültürünün temel özellikleri ve buna bağlı evren tasavvuru görülebilmektedir. Bu gerekçe ile kendisi de bir oyun formunun parçası olan ninnilerin içeriği geleneksel oyun kavramına ilişkin verileri barındırmaktadır. Geleneksel eğitim süreci içerisinde kültürel devamlılığın sağlanmasına, Türk kültüründe ninnilerin sonrasında ağırlık kazanan geleneksel oyun türleri etkili olmaktadır. Böylelikle ninnilerle hayata hazırlanan ve içerisindeki oyun unsuru ile sonraki evreye alışan kişinin özgün dünyası, Türk toplumunun kültür dairesi içerisinde kurgulanabilmektedir. Bu bağlamda geleneksel Türk oyunlarının temel özellikleri ve ülküsel kazanımları ninnilerin dilinde de somutlaşmıştır ki belirlemiş olduğumuz ortaklıklar kültürel devamlılık adına önem taşımaktadır. itel araştırma yöntemine dayalı yürütülen bu araştırmada, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindeki tüm bölgelerden derlenmiş 1651 ninni metninden hareketle ninnilerin içerisindeki oyun kavramı üzerine, Gadamer'ın görüşleri ağırlıklı olmak üzere felsefi çözümlemeler gerçekleştirilmiştir. Ardından oyun kavramının felsefe eksenli çözümlemelerinden hareketle kaynak kişilerden derlenmiş ninnilerin içerisindeki oyun olgusu, geleneksel Türk oyunları ile birbirine eklemli bütünlük içerisinde ele alınmış. öylelikle oyun kavramının geleneksel kültürümüzdeki özellikleri dilbilim ve kültür felsefesi içerisinde değerlendirilerek, eğitim bağlamında uygulanabilir modellerin oluşturulabilmesi adına öneri ortaya koyulmaya çalışılmıştır