Üstbiliş kavramına ve problem çözme sürecinde üstbilişin rolüne eleştirel bir bakış

Abstract

Bilişsel kuramın eğitimde etkili olmasıyla insan davranışları kadar onların altında yatan zihinsel süreçlere de yönelen araştırmacılar, zihnin işlevlerini ve bilişin görevlerini açıklamaya çalışmaktadırlar. İnsanların zihinsel aktiviteleri incelendiğinde, bilişsel eylemlerin yanında o bilişsel eylemleri yönlendiren/yöneten farklı eylemlerin olduğu ve bu farklı eylemlerin beynin farklı yerleri tarafından aktive edildiği görülmektedir. İlk başlarda sezgisel olarak fark edilen bu zihinsel eylemler daha sonra beyinle ilgili çalışmalarla daha net ortaya koyulmaktadır. Üstbiliş olarak tanımlanan bu zihinsel eylemler, günümüzde önemli bir araştırma konusudur. Üstbilişin karmaşıklığı, farklı kuramsal yapı/zihinsel süreçlerle ele alınışı üzerinde çalışılmasını güçleştirmektedir. Üstbiliş yapılandırmacı öğrenmede kavramsal öğrenme için de büyük önem taşımaktadır. Bu doğrultudaçalışmanın amacı, üstbiliş kavramına ilişkin farklı görüşleri bir araya getirerek eleştirel bir bakış sağlamak, öğrenme ve problem çözmede sergilenen eylemlerle üstbilişi örneklendirerek bu alanda çalışanlara üstbilişi açıklamaktır. Bu sayede araştırmacılara üstbiliş ile ilgili kapsamlı bilgi verilerek onların bu alanda daha kapsamlı ve etkili çalışmalarla katkıda bulunmaları planlanmaktadır.