Atama bekleyen öğretmenlerde bilişsel esneklik, akademik öz-yetkinlik ve zaman perspektifi arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı atama bekleyen öğretmenlerde bilişsel esneklik, akademik öz-yetkinlik ve zaman perspektifi ilişkisini incelenmektir. Araştırmada Covid-19 pandemisinin sebep olabileceği düşünülen algılanan stres, kontrol değişkeni olarak kullanılmıştır. Araştırma ilişkisel modelde ve betimsel niteliktedir. Araştırma grubu atama bekleyen 533 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırma verileri Bilişsel Esneklik Envanteri, Akademik Öz-yeterlik Ölçeği, Zimbardo Zaman Perspektifi Ölçeği ve Algılanan Stres Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın alt problemlerinin çözümlenmesinde SPSS 26 paket programından yararlanılmış ve bağımsız örneklemler için t testi, tek faktörlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon analizi ve hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları bilişsel esneklik, akademik öz-yetkinlik ve geçmiş olumsuz zaman perspektifi puan ortalamalarının cinsiyete göre farklılaştığını; akademik öz-yetkinlik, şimdi kaderci, şimdi hazcı ve gelecek zaman perspektifleri puan ortalamalarının mezuniyet durumuna göre farklılaştığını; şimdi kaderci, şimdi hazcı ve gelecek zaman perspektifleri puan ortalamalarının KPSS hazırlanış sayısına göre farklılaştığını göstermektedir. Diğer bir sonuca göre bilişsel esneklik ile akademik öz-yetkinlik, geçmiş olumlu, şimdi hazcı ve gelecek zaman perspektifleri puan ortalamaları arasında pozitif yönlü; geçmiş olumsuz ve şimdi kaderci zaman perspektifi puan ortalamaları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Ayrıca akademik öz-yetkinlik ile geçmiş olumlu, şimdi hazcı ve gelecek zaman perspektifleri puan ortalamaları arasında pozitif yönlü; geçmiş olumsuz ve şimdi kaderci zaman perspektifi puan ortalamaları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Diğer bir sonuca göre algılanan stres, cinsiyet, akademik öz-yetkinlik, geçmiş olumsuz, geçmiş olumlu, şimdi kaderci ve şimdi hazcı zaman perspektifleri puan ortalamalarının bilişsel esnekliği anlamlı düzeyde yordadığı tespit edilmiştir. Bulgular alanyazın dikkate alınarak tartışılmış ve bu doğrultuda önerilerde bulunulmuştur.

The aim of this research is to examine the relationship between cognitive flexibility, academic self-efficacy and time perspective in teachers waiting for assignment. In the research, perceived stress, which is thought to be caused by the Covid-19 pandemic, was used as a control variable. The research is in the relational survey model and is descriptive in nature. The research group consists of 533 teachers waiting for assignment. Research data were collected through the Cognitive Flexibility Inventory, Academic Self-efficacy Scale, Zimbardo Time Perspective Scale and Perceived Stress Scale. SPSS 26 package program was used to solve the sub-problems of the research and t-test, one-factor analysis of variance (ANOVA), correlation analysis and hierarchical regression analysis were used for independent samples. Research results showed that cognitive flexibility, academic self-efficacy and past negative time perspective differ according to gender; academic self-efficacy, now fatalistic, now hedonistic and future time perspectives differ according to graduation status; It shows that now fatalistic, now hedonistic and future time perspectives differ according to the number of Public Personnel Selection Exam (PPSE) preparations. According to another result, there is a positive relationship between cognitive flexibility and academic self-efficacy, past positive, present hedonistic and future time perspectives. There is a negative and significant relationship between past negative and present fatalistic time perspectives. In addition, there is a positive relationship between academic self-efficacy and past positive, present hedonistic and future time perspectives; There is a negative and significant relationship between past negative and present fatalistic time perspectives. According to another result, it was determined that perceived stress, gender, academic self-efficacy, past negative, past positive, now fatalistic and now hedonistic time perspectives significantly predict cognitive flexibility. Findings were discussed considering the literature and suggestions were made in this direction.