Ortaokul öğretmenlerinin program özerklikleri ile öğrenen özerkliğini desteklemeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Eğitimle ilgili alanyazında program özerkliği, öğretmenlerin öğretim programlarını uygulamaları sırasında mesleki gelişimlerine dayalı olarak alacağı kararlarda bireysel insiyatif alabilmeleri ve özgün davranışlar sergileyebilmeleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Öğretmenler program özerklikleri sayesinde öğrencilerinin de özerkliklerini geliştirebilir ve destekleyebilir. Bu çalışmanın amacı, ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin program özerklikleri ile öğrenen özerkliğini desteklemeleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu”, “Program Özerklik Ölçeği” (Yolcu ve Akar-Vural, 2020) ve “Öğrenen Özerkliğini Destekleme Ölçeği” (Oğuz, 2013) aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın örneklemi Denizli ili Pamukkale ve Merkezefendi ilçelerinde bulunan ortaokullarda görev yapan toplam 420 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın alt problemlerinin analizinde Mann Whitney U, Kruskal Wallis, Spearman’s rho korelasyon testleri ve Kantil Regresyon analizinden yararlanılmıştır.Araştırmanın bulgularına bakıldığında ortaokul öğretmenlerinin genel olarak program özerklikleri ile süreç özerkliği, değerlendirme özerkliği ve planlama özerkliği alt boyutlarına yönelik verdikleri cevaplar “Çok sık” düzeyinde, mesleki gelişim özerkliği alt boyutuna yönelik verdikleri cevaplar “Her zaman” düzeyinde; genel olarak öğrenen özerkliğinin desteklenmesinin gerekliliğine ve duygu ve düşünce desteği, öğrenme süreci desteği ve değerlendirme desteği alt boyutlarına yönelik verdikleri cevaplar “Her zaman” düzeyinde; genel olarak öğrenen özerkliğinin desteklenmesinin sergilenmesine ve duygu ve düşünce desteği alt boyutuna yönelik verdikleri cevaplar “Her zaman” düzeyinde, öğrenme süreci desteği ve değerlendirme desteği alt boyutlarına yönelik verdikleri cevaplar “Çoğu zaman”düzeyinde çıkmıştır. Bu bulgular doğrultusunda ortaokul öğretmenlerinin program özerkliğine yönelik algılarının yüksek düzeyde olduğu, bununla birlikte program özerkliği kapsamında mesleki gelişim, öğrenme-öğretme süreci, ölçme-değerlendirme ve planlama bakımından da kendilerini özerk olarak algıladıkları; benzer şekilde ortaokul öğretmenlerinin öğrenen özerkliğinin desteklenmesinin gerekliliği ve sergilenmesi algılarının yüksek düzeyde olduğu, diğer taraftan duygu ve düşünce desteği, öğrenme süreci desteği ve değerlendirme desteğinin gerekliliği ve sergilenmesi bakımından da kendilerini yüksek düzeyde yeterli gördükleri sonucuna ulaşılmıştır. Ancak ortaokul öğretmenleri öğrenen özerkliğini desteklemeyi çok fazla gerekli görürken, sergileme düzeyleri gerekliliğe ilişkin algı düzeylerine göre daha düşüktür. Araştırmanın ortaokul öğretmenlerinin program özerkliği ve öğrenen özerkliğini desteklemelerinin belli değişkenler açısından incelenmesine ilişkin sonuçlarına bakıldığında program özerkliklerinin branş ve mesleki kıdeme göre, öğrenen özerkliğinin desteklenmesinin gerekliliğine ilişkin algıların cinsiyete göre, öğrenen özerkliğinin desteklenmesinin sergilenmesine ilişkin algıların ise branşa göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.Bunun yanı sıra ortaokul öğretmenlerinin program özerklikleri ve tüm alt boyutları ile öğrenen özerkliğinin desteklenmesinin hem gerekliliği hem de sergilenmesine yönelik algıları ve tüm alt boyutları arasında pozitif yönlü ilişki bulunmaktadır. Yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre ortaokul öğretmenlerinin program özerklikleri öğrenen özerkliğini desteklenmesinin hem gerekliliği hem de sergilenmesine yönelik algılarının anlamlı bir yordayıcısıdır.

In the literature on education, curriculum autonomy emerges as the ability of teachers to take individual initiative and exhibit unique behaviors in Sthe decisions they will make based on their professional development during the implementation of the curriculum. Teachers can develop and support their students’ autonomy through their curriculum autonomy. The aim of this study is to examine the relationship between secondary school teachers’ curriculum autonomy and learner autonomy supporting. Relational survey model were used in the research. The data were collected through the "Personal Information Form" was created by the researcher, "Teachers’ Autonomy on Curriculum Scale" (Yolcu ve Akar-Vural, 2020) and "Learner Autonomy Support Scale" (Oğuz, 2013). The sample of the study consists of 420 teachers working in secondary schools in Pamukkale and Merkezefendi districts of Denizli. In the analysis of the sub-problems of the research, Mann Whitney U, Kruskal Wallis, Spearman's rho correlation tests and Quantile Regression analysis were used.According to the results of the research, the answers given by the secondary school teachers to the curriculum autonomy and the sub-dimensions of process autonomy, evaluation autonomy and planning autonomy are at the level of "Frequently", and the answers for the sub-dimension of professional development autonomy are at the level of "Always"; the answers they gave for the necessity of supporting learner autonomy in general and the sub-dimensions of emotional and thought support, learning process support and evaluation support were at the level of "Always"; and the answers they gave for the demonstration of the supporting learner autonomy in general and the sub-dimension of emotional and thought support were at the level of "Always", and the answers to the sub-dimensions of learning process support and evaluation support were at the level of "Most of the time". In line with these findings, it was found that secondary school teachers' perceptions of curriculum autonomy were high, and they also perceived themselves as autonomous in terms of professional development, learning-teaching process, measurement-evaluation and planning within the scope of curriculum autonomy; Similarly, it has been concluded that secondary school teachers have a high level of perception of the necessity of supporting learner autonomy and its demonstration, on the other hand, they see themselves as highly sufficient in terms of the necessity and demonstration of emotional and thought support, learning process support and evaluation support. However, while secondary school teachers consider it very necessary to support learner autonomy, their level of demonstration is lower than their perception of necessity. When the results of the study regarding the examination of the secondary school teachers’ curriculum autonomy and learner autonomy supporting in terms of certain variables are examined, it has been concluded that their curriculum autonomy differ according to the branch and professional seniority, the perceptions of the necessity of supporting the learner autonomy differ according to the gender, and the perceptions of the demonstration of supporting the learner autonomy differ according to the branch.In addition, there is a positive relationship between secondary school teachers' perceptions of curriculum autonomy and all its sub-dimensions, as well as the neccesity of supporting learner autonomy and its demonstration, and all sub-dimensions. According to the results of the regression analysis, the secondary school teachers’ curriculum autonomy is a significant predictor of the perceptions of both the necessity and the demonstration of the supporting learner autonomy behaviors.