Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada, okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda nicel araştırma yöntemi ve ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Denizli ili Pamukkale ve Merkezefendi ilçelerindeki resmi ortaöğretim okullarındaki öğretmenler oluşturmaktadır ve çalışma grubunun belirlenmesinde oransız küme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma 2021-2022 eğitim öğretim yılında örnekleme alınan ilçelerde iş başında olan 449 öğretmenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada kişisel bilgiler formunun yanı sıra iki farklı ölçek kullanılmıştır. Bunlar liderlik stilleri betimleme ölçeği ve örgütsel bağlılık ölçeğidir. Araştırma 2022 yılında haziran ayı içerisinde sonlanmıştır. Araştırmanın alt problemlerinin çözümlenmesinde aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri bulunmuştur. Veri analizlerinde Student’s t-test ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) tekniklerinden yararlanılmıştır. Anlamlı ilişkilerin tespitinde Bonferroni, Games Howell ve Pearson Korelasyon Katsayısı teknikleri kullanılmıştır. Araştırmaya dahil olan öğretmenlerin algılarına göre okul müdürleri en çok insan kaynakları liderliği stilini kullanmaktadırlar. Kullanılan liderlik stiline ilişkin öğretmen algıları onların cinsiyetine, medeni durumuna ve eğitim durumuna göre bir farklılık göstermemektedir. Yaş, kıdem, mevcut kurumda çalışılan süre ve görev yapılan okul türü değişkenleri bakımından ise liderlik stillerine ilişkin öğretmen algıları arasında anlamlı bir farklılaşma bulunmuştur. Çalışmaya katılan öğretmenlerin kendi örgütsel bağlılıklarına ilişkin algıları orta düzey şeklindedir ve en çok sergilenen bağlılık türü duygusal bağlılıktır. En sık sergilenen bağlılık türü cinsiyet, yaş, kıdem, mevcut okulda çalışılan süre ve eğitim durumu değişkenleri bakımından anlamlı bir farklılık taşımazken medeni durum ve görev yapılan okul türü değişkenlerinde anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Katılımcıların algılarına göre en sık sergilenen liderlik stili ile en çok sergilenen bağlılık türü arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki vardır. Bu çalışmaya göre okul müdürlerinin sergiledikleri liderlik stilleri örgütsel bağlılığın anlamlı yordayıcısıdır.

In this study, it was aimed to reveal the relationship between the leadership styles of school administrators and the organizational commitment levels of teachers. In this direction, quantitative research method and relational survey model were used. The study group of the research consists of the teachers in the official secondary schools in Pamukkale and Merkezefendi districts of Denizli, and the disproportionate cluster sampling method was used to determine the study group. The research was performed with the attendence of 449 teachers working in the mentioned districts in the 2021-2022 academic year. Two different scales and a personal characteristics form were used in the study. In order to collect the data the leadership style description questionnaire and the organizational commitment scale were employed respectively. The research was completed in June 2022. The arithmetic mean and standard deviation values were calculated for analyzing the sub-problems of the research. T-test and one-way analysis of variance (ANOVA) techniques were used in data analysis. Bonferroni, Games Howell and Pearson Correlation Coefficient techniques were used to detect significant relationships. According to the perceptions of the participants in the research, school administrators mostly use the human resources leadership style. Teachers' perceptions of the leadership style used do not differ according to their gender, marital status and educational status. In the matter of age, seniority, time worked in the current school and the type of school, a significant difference was detected between teacher perceptions regarding leadership styles. The perceptions of the participants in the study regarding their organizational commitment are moderate. The most exhibited type of commitment is affective commitment. While there was no significant difference in the variables of gender, age, seniority, duration of employment in the current institution and educational status a significant difference was found in the marital status and type of school employed variables. According to teacher perceptions, a moderately significant positive relationship was found between the most frequently exhibited leadership style and the most exhibited commitment type. According to this study, the leadership styles exhibited by school administrators are a significant predictor of organizational commitment.