Okul yöneticilerinin kapsayıcı eğitime ilişkin tutumları, yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri

Abstract

Bu çalışmada; okuldaki kapsayıcı eğitim uygulamalarında etkin rol oynayan okul yöneticilerinin kapsayıcı eğitime yönelik görüşlerinin alınması amaçlanmıştır. Çalışmada nicel ve nitel verilerin birlikte kullanıldığı karma yöntemin iç içe geçmiş deseni benimsenmiştir. Denizli ili Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinde görev yapmakta olan 199 okul yöneticisi çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışma nicel verilerinin toplanmasında, “Kapsayıcı Eğitime İlişkin Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Nitel veriler 15 okul yöneticisinin katılımıyla, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile elde edilmiştir. Araştırma sonucunda; okul yöneticilerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutumlarının ve alt boyutlarının genel olarak olumlu (yüksek) olduğu belirlenmiştir. Kadın okul yöneticilerinin erkeklere oranla kapsayıcı eğitime ilginin artırılması görüşüne daha fazla katıldıkları görülmüştür. Ayrıca 0-10 yıl kıdeme sahip olan okul yöneticilerinin 21 yıl ve üzeri kıdeme sahip olanlara oranla kapsayıcı eğitime ilginin arttırılmasının gerektiğine daha çok katıldıkları tespit edilmiştir. Okul yöneticilerinin kapsayıcı eğitime yönelik tutumlarının medeni durum, eğitim durumu ve çalışılan okul türü değişkenlerine göre farklılaşmadığı belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin kapsayıcı eğitimin tanımına ilişkin verdikleri yanıtlar; dezavantajlı grupların kaynaştırılması süreci, bireysel özelliklere ve gereksinimlere yönelik eğitim, fırsat eşitliği, mülteci ve göçmenlere yönelik eğitim ve tüm etkinliklerin bir arada yürütülmesi süreci olmak üzere beş tema altında toplanmıştır. Katılımcıların tamamına yakını kapsayıcı eğitimin gerekli olduğunu ifade etmiştir. Nedenine yönelik ise farklı gereksinimlere uygun eğitim, eğitim hakkı, eşitlik ve uyum problemleri gibi konulara dikkat çekilmiştir. Okul yöneticilerine göre kapsayıcı eğitimin uygulanmasında en çok öğretmen kaynaklı sorunlarla karşılaşıldığı belirlenmiştir. Yaşanılan sorunlara çözüm olarak öğretmen eğitimi gösterilmiştir. Okul yöneticilerine düşen görevlerde, iş birliği ve yönlendirme yapabilecekleri belirtilmiştir. Bunun yanı sıra materyal ve ortam desteği, adalet konuları da okul yöneticilerinin yapabilecekleri arasında sayılmıştır.

In this study, it is aimed to get the opinions of school administrators, who play an active role in inclusive education practices at school, about inclusive education. In the study, the nested pattern of the mixed method, in which quantitative and qualitative data are used together, was adopted. 199 school administrators working in Merkezefendi and Pamukkale districts of Denizli province participated in the study. “Attitude Scale towards Inclusive Education” was used to collect the quantitative data of the study. Qualitative data were obtained by semi-structured interview technique with the participation of 15 school administrators. As a result of the research, It has been determined that the attitudes of school administrators towards inclusive education are generally positive (high). It has been observed that female school administrators agree more with the view of increasing interest in inclusive education than male. In addition, it has been determined that school administrators with 0-10 years of seniority are more likely to agree that the interest in inclusive education should be increased compared to those with a seniority of 21 years and above. It was determined that the attitudes of school administrators towards inclusive education did not differ according to the variables of marital status, educational status and type of school. The answers given by the school administrators regarding the definition of inclusive education were grouped under five categories: the process of integrating disadvantaged groups, education for individual characteristics and needs, equality of opportunity, education for refugees and immigrants, and the process of carrying out all activities together. Almost all of the participants stated that inclusive education is necessary. As the reason for this, attention was drawn to issues such as education suitable for different needs, the right to education, equality and harmony problems. According to school administrators, it has been determined that most of the teacher-related problems are encountered in the implementation of inclusive education. Teacher education has been shown as a solution to the problems experienced. It has been stated that school administrators can cooperate and guide in their duties. In addition, material and media support, and justice issues are among the things school administrators can do.