Akarsu ve Vadi Peyzajlarında Bir Tasarım Yaklaşımı: Denizli Zindan Deresi Örneği

Abstract

Tarihsel açıdan uygarlıkların oluşumları ele alındığında, yaşamın sürdürülebilirliğindeki en önemli doğal kaynak olan su kenarlarının tercih edildiği bilinmektedir. Günümüz kentlerinde de akarsular ve vadiler hala gerek ekolojik olarak gerekse rekreasyonel olanaklar sunmasıyla önemini korumaktadırlar. Kent içerisinde yer alan vadiler, topografik yapıları sebebiyle, kentlerdeki diğer alanlardan farklı iklim yapısı sergilemektedir. Rüzgâr koridoru olma özellikleriyle kentin nefes aldığı koridorlar olmakla birlikte, içinde oluşan topografik yapı farklılıklarından dolayı flora ve fauna çeşitliliği de sağlamaktadırlar. Bunun yanı sıra genellikle büyük bir hidrolojik yapının da parçasıdırlar ve hidrolojik döngünün sağlanmasında önemli bir role sahiptirler. Akarsular ise, yapıları dolayısıyla duyarlı ekosistemlerdir ve fiziki yapıları sebebiyle bağlantılılık için önemli çizgisel hatlardır. Vadi ve akarsular müdahalelere karşı hassas alanlar olmakla birlikte, rekreasyonel açıdan doğru kullanımlara yer verildiğinde kullanıcıların fiziksel ve ruhsal sağlığına da olumlu etkileri vardır. Çalışma kapsamında Denizli İli Muratdede Mahallesi Zindan Deresi’nde bir peyzaj tasarım önerisi sergilenmiştir. Alana ilişkin GZFT analizleri gerçekleştirilmiş; görsel, doğal ve kültürel çevre analizleri yapılmıştır. Bu çalışma ile hızlı kentleşme sürecinin yaşandığı vadi ve akarsu alanlarında, doğal yapının korunduğu, kentin yeşil altyapısının desteklendiği ve alternatif bir rekreasyon alanı niteliği kazanmış alanlara örnek bir proje tasarım süreci geliştirilmiştir.