FEN DERSLERİNDE SINIF İÇİ KONUŞMALAR ÜZERİNE SİSTEMATİK BİR DERLEME

Abstract

Son yıllarda sınıf içi konuşmalar alan yazında farklı adlarla kullanılmakta olup, çok fazla çalışılmaya başlanmıştır. Alan yazın incelendiğinde fen derslerinde konuşma üzerine yapılan araştırmalarda farklı kavramların kullanılmakta olduğu görülmektedir. Bunlar sınıf söylemi, sınıf konuşması, diyalojik öğretim, sınıf tartışması, keşifçi konuşma ve üretken konuşma kavramlarıdır. Araştırmada, belirlenen bu altı kavram ile 2009-2019 yılları arasında Web of Science, Eric, Ulakbim veri tabanında yayınlanan makaleler ile Ulusal Tez Merkezi’ndeki tezler taranmıştır. Araştırma sistematik bir derleme olup, bu kapsamda 87 çalışma araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada sınıf içi konuşmaların veri tabanlarına ve yıllara göre dağılımı, çalışma grubu, çalışma deseni, veri analizleri, çalışmalarda baz alınan konu dağılımları ve sonuçları ortaya konmuştur. Araştırmanın sonucunda; çalışmaların %65’i Web of Science, %24’ü Eric, %5’i Ulakbim veri tabanlarında, %6’sı ise Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanmıştır. Çalışmaların büyük bir çoğunluğu nitel araştırma anlayışına uygun olarak desenlenmiş olup, çalışma grubu olarak en çok fen bilgisi öğretmeni ve sınıfındaki öğrenciler seçilmiştir. Çalışmalarda büyük ölçüde nitel veri analizlerinden video ve söylem analizi kullanılmıştır. Çalışmalarda en çok ısı ve sıcaklık, yoğunluk, ses, madde, astronomi/yer bilimi, kuvvet ve hareket ile hücre konuları çalışılmıştır. Sosyobilimsel konulardaki yayınlarda ise, en çok çevre sorunları, yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynakları/santraller, evrim ve GDO konuları çalışılmıştır. Ayrıca çalışmada kullanılan yayınların sonuçlarına yönelik bulgular sunulmuştur