Özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile sabır düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile sabır düzeyleri arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma betimsel ve ilişkisel tarama modelinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Denizli ili Pamukkale ve Merkezefendi ilçelerinde özel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırma evrenini temsil edecek öğretmenler arasından “rastgele örnekleme” yöntemiyle seçilen 130 öğretmene ulaşılarak veriler toplanmıştır. Araştırmada kullanılan iş yaşam kalitesi ölçeği Van Laar, Edwards ve Easton (2007) tarafından sağlık çalışanlarının iş yaşam kalitesini ölçmek amacıyla geliştirilmiştir. Çalışmamızda kullanılan Türkçeye uyarlaması ise Akar ve Üstüner (2017) tarafından yapılmıştır. Bu ölçeğin iş ve kariyer memnuniyeti, genel iyi olma, işi kontrol edebilme, iş yaşamında stres, çalışma koşulları, aile-iş yaşamı dengesi, iş yaşam kalitesi genel olmak üzere 6 adet alt boyutu vardır. Sabır düzeyinin ölçülmesi için ise Meriç ve Erdem (2022) tarafından geliştirilen “öğretim” ve “etkileşim” olarak iki faktör altında toplanan 11 maddelik “öğretmen sabır ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizleri Jamovi istatistik programı kullanılarak istatistiksel yöntemlerden merkezi eğilim ölçüleri, korelasyon, t testi ve Anova ile yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin iş yaşam kalitesi ile sabır düzeyleri arasında pozitif yönlü orta derecede anlamlı bir ilişkinin olduğu göze çarpmaktadır. İş yaşam kalitesi alt boyutlarından “aile içi yaşam kalitesi” alt boyutu cinsiyete göre, “işi kontrol edebilme” ve “çalışma koşularının” branşa göre anlamlı bir fark göstermektedir. Sabır düzeyi alt boyutlarından “öğretim” alt boyutu medeni duruma göre anlamlı bir fark göstermektedir.