Türkçe öğretmeni adaylarının bilimsel araştırmaları okumaya yönelik tutum ve görüşleri

Abstract

Bu araştırma Türkiye’de yedi farklı bölgede bulunan yedi devlet üniversitesindeki Türkçe öğretmen adaylarının bilimsel araştırmalara yönelik tutum ve görüşlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya; 2023-2024 eğitim öğretim yılında öğrenim gören 351 Türkçe öğretmen adayı katılmıştır. Araştırma, nicel ve nitel veri toplama araçlarının beraber kullanıldığı karma araştırma deseninde gerçekleştirilmiştir. Nicel veri toplama aracı olarak Çelik, Gazioğlu ve Pesen (2012) tarafından geliştirilip, geçerlik ve güvenirlik testleri yapılmış olan “Öğretmen Adaylarının Araştırmaya Yönelik Tutum Ölçeği” uygulanmıştır. Ölçeğe ilişkin verilere uygulanan faktör analizi ile, KMO katsayısı 0,908 ve Barlett katsayısı anlamlı bulunmuştur. Ölçekte beş alt faktör bulunmaktadır. Alt faktörler sırasıyla ilgi, önem, motivasyon, yararlılık ve kaygı boyutu olarak adlandırılmıştır. Öğretmen adaylarının araştırmaya yönelik tutum ölçeği ile toplanan verilerin tamamı IBM SPSS isimli istatistiki veri analizi programları ile analiz edilmiştir. Nitel veriler ise çevrimiçi ortamda görüntülü gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilmiştir. Nitel araştırmaya; tutum ölçeğini dolduranlar arasından seçkisiz, gönüllülük esaslı örneklem yoluyla belirlenen 33 öğretmen adayı katılmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler betimsel analiz yöntemine göre çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre Türkçe öğretmen adaylarının bilimsel araştırmalara yönelik tutum ölçeği toplam puanının yüksek olduğu (%80,6) fakat yapılan bilimsel araştırmaları takip etme oranının düşük olduğu (%18,2) sonucuna ulaşılmıştır. Nitel araştırmaya katılan tüm öğretmen adayları bilimsel araştırmaların yararlı ve gerekli olduğunu belirtmelerine karşın çok az kişi (6 kişi) çalışmaları düzenli bir biçimde takip ettiğini belirtmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri ve Bilimsel Araştırma Yöntemleri dersi alma durumları, tutumları üzerinde anlamlı fark yaratmamıştır. Kadın öğretmen adaylarının tutumunun, erkek öğretmen adaylarına göre daha olumlu olduğu görülmüştür.

This study aimed to examine the attitudes and opinions of Turkish language teacher candidates towards scientific research at seven universities located in seven different regions of Turkey. A total of 351 Turkish language teacher candidates enrolled in the 2023-2024 academic year, participated in the study. The research employed a mixed-method design, utilizing both quantitative and qualitative data collection methods. The quantitative data collection tool used was the "Attitude Scale towards Research of Teacher Candidates," developed by Çelik, Gazioğlu, and Pesen (2012), which underwent validity and reliability testing. Factor analysis applied to the data related to the scale revealed a significant KMO coefficient of 0,908 and Bartlett coefficient. The scale comprised five sub-factors named interest, importance, motivation, usefulness, and anxiety. All data collected from the study group, including personal information forms and the attitude scale towards research of teacher candidates, were analyzed using the statistical data analysis program IBM SPSS. Qualitative data were obtained from face-to-face interviews conducted online. Thirty-three teacher candidates participated in the qualitative research, selected randomly from those who completed the attitude scale through a purposive, voluntary-based sampling method. The data obtained from the interviews were analyzed using descriptive analysis methods. According to the results of the study, Turkish language teacher candidates demonstrated a high overall attitude towards scientific research (80,6%); however, the rate of following scientific research was found to be low (18,2%). Although most teacher candidates participating in the qualitative research acknowledged the usefulness and necessity of scientific research, only a few individuals (6 person) mentioned following such studies regularly. The study found no significant difference in attitudes based on the teacher candidates' class levels or whether they had taken courses in scientific research methods. Female teacher candidates were observed to exhibit more positive attitudes compared to male counterparts.