Okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel muhalefet algıları arasındaki ilişkiler

Abstract

Araştırmada öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel muhalefet algıları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırmadaki veriler, 2023-2024 eğitim ve öğretim yılında Denizli merkez ilçeleri olan Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinde, kamuya ait ilkokul ve ortaokulda görev yapmakta olan sınıf ve branş öğretmenlerinden oluşan 370 katılımcıya ölçek uygulanarak toplanmıştır. Çalışma neticesinde elde edilen verilere bakılarak öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışlarının düşük (katılmıyorum) düzeyde olduğu görülmüştür. Demografik değişkenlere göre toksik liderlik ölçeği incelendiğinde, cinsiyet, medeni durum ve mezuniyet değişkenlerine göre anlamlı bir fark bulunmamıştır. Araştırma sonucu sağlanan verilere bakılarak öğretmenlerin örgütsel adalet algılarının yüksek (katılıyorum) düzeyde olduğu görülmüştür. Demografik değişkenlere göre örgütsel adalet ölçeği incelendiğinde, medeni durum, yaş, kıdem, çalıştıkları kurum türü ve mezuniyet değişkenlerine göre anlamlı bir fark bulunmamıştır. Araştırma sonucu elde edilen bulgulara bakılarak öğretmenlerin örgütsel muhalefet algılarının orta (kısmen katılıyorum) düzeyde olduğu görülmüştür. Demografik değişkenlere göre örgütsel muhalefet ölçeği incelendiğinde, cinsiyet, medeni durum, yaş ve mezuniyet değişkenlerine göre anlamlı bir fark bulunmamıştır. Örgütsel adalet ile toksik liderlik alt boyutları arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin Toksik liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel muhalefet algılarını yordadığı görülmüştür.

In the study, the relationship between school principals' toxic leadership behaviors and teachers' perceptions of organizational justice and organizational dissent was investigated, according to teachers' perceptions. The data in the research was collected by applying a scale to 370 participants, consisting of classroom and branch teachers working in public primary and secondary schools in Merkezefendi and Pamukkale districts, the central districts of Denizli, in the 2023-2024 academic year. Looking at the data obtained as a result of the study, it was seen that the toxic leadership behaviors of school principals were at a low (disagree) level according to teachers' perceptions. When the toxic leadership scale was examined according to demographic variables, no significant difference was found according to gender, marital status and graduation variables. Considering the data provided as a result of the research, it was seen that teachers' perceptions of organizational justice were at a high level (I agree). When the organizational justice scale was examined according to demographic variables, no significant difference was found according to marital status, age, seniority, type of institution they work in and graduation variables. Considering the findings of the research, it was seen that teachers' perceptions of organizational opposition were at a medium (partially agree) level. When the organizational opposition scale was examined according to demographic variables, no significant difference was found according to gender, marital status, age and graduation variables. A significant negative relationship was found between organizational justice and toxic leadership sub-dimensions. According to teachers' perceptions, it was observed that school principals' toxic leadership behaviors predicted teachers' perceptions of organizational justice and organizational dissent.