Aday öğretmenlerin öz yeterlilikleri ve öğretmenlik mesleki kaygıları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada, Aday Öğretmenlerin Mesleki Kaygı Düzeyi, Öz Yeterlik düzeyi ve Öğretmenlik Mesleki Kaygıları ile Özyeterlik Arasındaki İlişki araştırılmıştır. Araştırmada “tarama modeli” kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2015–2016 eğitim-öğretim yılı Denizli ili Merkezefendi ve Pamukkale merkez ilçelerinde görev yapan Aday Öğretmenler oluşturmaktadır. “Rastgele örnekleme” yöntemiyle seçilen 300 Aday öğretmene ulaşılarak veriler toplanmıştır. Ölçek sorularının tamamına cevap veren 157 aday öğretmendir. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı; “Kişisel Bilgiler”, “Öğretmenlik Mesleği Kaygı Ölçeği” ve “Özyeterlik İnanç Ölçeği” olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Ölçeğin Cronbach Alpha değeri 0,957 olarak bulunmuştur. Denizli ili merkez ilçeleri olan Pamukkale ve Merkezefendi ilçelerinde okullarda görevli aday öğretmenlerin mesleki kaygı düzeyinin “Kaygılanmıyorum” düzeyinde ve kaygı düzeyinin düşük olduğu söylenebilir. Denizli ili merkez ilçeleri olan Pamukkale ve Merkezefendi ilçelerinde okullarda görevli aday öğretmenlerin öz yeterlik düzeyinin “İnanıyorum” düzeyinde olduğu, kendilerini yeterli düzeyde gördükleri ve öz yeterliklerinin yüksek olduğu görülmüştür. Aday öğretmenlerin mesleki kaygı alt boyutlarına bakıldığında; görev-merkezli kaygılar alt boyutunda “Çok az kaygılanıyorum” düzeyinde olduğu, öğrenci-merkezli kaygılar alt boyutunda “Kaygılanmıyorum” düzeyinde olduğu ve öğrenci-merkezli kaygılar alt boyutunda “Kaygılanmıyorum” düzeyinde olduğu görülmüştür. Aday öğretmenlerin özyeterlik inancı alt boyutuna bakıldığında; planlama ve öğrenmeyi geliştirme, olumlu sınıf ortamı oluşturma, etkili öğrenme-öğretme süreci, bireysel farklılıklar ve akademik gelişim alt boyutlarına ilişkin görüşlerinin “İnanıyorum” düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Aday Öğretmenlerin mesleki kaygı düzeyinin kişisel değişkenlere göre incelenmesinde; aday öğretmenlerin mesleki kaygı düzeyinin cinsiyet, üniversiteye giriş sırasında tercih sırası, mezun olunan lise türü, kariyer planına, ailede öğretmen olup/olmama durumu, öğretmenlik mesleğine verilen önem derecesi, öğretmenlik mesleğini isteyerek seçme/seçmeme durumu kişisel değişkenlerine göre farklılık göstermezken; bölüm-branş ve öğretmenlik mesleği bilgi düzeyi değişkenlerinin farklılık yarattığı tespit edilmiştir. Aday Öğretmenlerin öğretmen özyeterlik inancının kişisel değişkenlere göre incelenmesinde; cinsiyet, mezun olunan lise türü, kariyer planına, ailede öğretmen olup/olmama durumu, öğretmenlik mesleğine verilen önem derecesi, öğretmenlik mesleğini isteyerek seçme/seçmeme durumu kişisel değişkenlerine göre farklılık göstermezken, üniversiteye giriş sırasında tercih sırası ve bölüm-branş değişkenlerinin farklılık yarattığı tespit edilmiştir. Aday öğretmenlerin mesleki kaygıları ile özyeterlik inanç düzeyleri istatistiksel olarak 0,05 manidarlık düzeyinde pozitif, ters orantılı, orta düzeyde bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir (r=-,184; p<0,05). Aday öğretmenlerin mesleki kaygıları ile özyeterlik inanç düzeyleri ile ilgili olarak orta düzeyde ters orantılı ilişki olduğu mesleki kaygılar artınca öz yeterlik inancının düştüğü yada özyeterlik inancı yüksek olan aday öğretmenlerin mesleki kaygılarının az olduğu tespit edilmiştir.